Odkryli sekrety najstarszej cywilizacji świata. Ma ponad 11 tys. lat!
Archeolodzy odkryli w południowo-wschodniej Turcji ślady jednej z najstarszych znanych nam cywilizacji, które rzucają nowe światło na początki zorganizowanego społeczeństwa. Nowe badania odsłaniają fascynującą kulturę Tas Tepeler z epoki kamienia, która rozwijała monumentalną architekturę, rzeźbę i złożone rytuały ponad 11,5 tys. lat temu, czyli na długo przed powstaniem Egiptu czy Stonehenge.
Trwające w południowo-wschodniej Turcji badania, prowadzone przez międzynarodowy zespół archeologów z Turcji, Wielkiej Brytanii i innych krajów, doprowadziły do zidentyfikowania 20 nieznanych wcześniej stanowisk i odkrycia wielu tajemnic dawno zaginionej cywilizacji z epoki kamienia, uznawanej za najstarszą na świecie. Na obszarze ponad 5000 km² badacze odkryli już 30 osad cywilizacji Tas Tepeler (część dostępna jest już dla turystów), ale przewidują, że ich liczba może sięgnąć nawet 60.
Mieszkańcy tych miejsc rozwijali monumentalną architekturę, wyrafinowaną rzeźbę i zaawansowaną technologię obróbki kamienia. Najnowsze odkrycia wskazują, że korzystali z wykutych w skale podziemnych kopułowych pomieszczeń (niemal na pewno wyposażonych w sklepienia wspornikowe) oraz budowali ogromne hale rytualne o szerokości do 20 metrów z rozległymi dachami z drewna, trzciny i gliny, wspartymi bogato zdobionymi kamiennymi filarami ważącymi ponad 20 ton, z których część symbolizowała bóstwa lub ważnych przodków (archeolodzy znaleźli liczne ofiary rytualne, w tym kości lampartów, pazury lisów i szczęki wilków).
Rozwój życia osiadłego w tym regionie doprowadził do powstania najstarszych znanych instytucji wspólnotowych i budowli rytualnych
Czaszki, płodność i raj na ziemi
I te bogato zdobione kamienne filary nie są tu przypadkowe, bo cywilizacja Tas Tepeler wyróżniała się zdaniem badaczy rozwiniętym rzeźbiarstwem. Archeolodzy odnaleźli m.in. naturalnej wielkości posągi ludzi, zwierząt i stworzeń mitycznych, w tym dzików (wśród najnowszych odkryć znajduje się najstarsza znana na świecie rzeźba naturalnej wielkości zwierzęcia, czyli kamienny dzik), lampartów, byków, węży i sępów - w niektórych scenach ludzie ukazani są jako hybrydy, tzn. półludzie i półzwierzęta.
Wiele rzeźb przedstawia też ludzkie głowy, a w jednym z pomieszczeń znaleziono też dziesiątki ludzkich czaszek, co może wskazywać na pewnego rodzaju kult. Badacze nie mają również wątpliwości, że społeczeństwo Tas Tepeler miało system wierzeń skupiony wokół płodności. Na kilku stanowiskach odkryto ogromne rzeźby nagich mężczyzn trzymających swoje genitalia, a także kobiety o wyraźnie zaznaczonych cechach płciowych.
Monumentalne budowle to nie tylko architektura - to wyraz złożonych rytuałów i duchowości
Dlaczego cywilizacja Tas Tepeler zniknęła?
Choć mieszkańcy Taa Tepeler nie znali jeszcze metalu ani ceramiki, potrafili tworzyć narzędzia, ozdoby i naczynia z kamienia, kości, drewna i skór. Znaleziska świadczą o dobrze zorganizowanym społeczeństwie, które żyło w zaplanowanych osadach i potrafiło efektywnie zarządzać zasobami. Najnowsze odkrycia potwierdzają też, że cieszyło się ono obfitością pożywienia, które obejmowało dzikie jelenie, dziki, konie, gazele, owce i zające.
Pozostaje więc jedno pytanie, dlaczego pomimo swojego zaawansowania kultura Tas Tepeler przetrwała tylko ok. 1500 lat, po czym całkowicie zniknęła. Nie pozostawiła po sobie bezpośrednich kontynuatorów, a monumentalna architektura nie pojawiła się ponownie aż do ok. 3500 lat później, kiedy to zaczęła powstawać w Mezopotamii.
To jak przekonuje prof. Necmi Karul z Uniwersytetu w Stambule, "najbardziej niezwykła i najstarsza z tzw. ślepych uliczek cywilizacyjnych, czyli wysoko rozwiniętej kultury, która zniknęła bez dziedzictwa. Badacze liczą na to, że kolejna runda wykopalisk, która rozpocznie się już za kilka tygodni, przybliży nas do rozwikłania tej zagadki.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 87 tys. obserwujących nasz fanpage - polub GeekWeek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
