Wiosna przybyła na Mazowsze na skrzydłach zielonych smoków. To nie scena z serialu „Gra o tron”, lecz nawiązanie do historii księstwa mazowieckiego i jego władcy Janusza I Starszego, w którego herbie, obok dwóch białych orłów, znajdowały się także dwa smoki – wywerny, zwane też piastowskimi żmijami.
Właśnie pod znakiem orła i smoka prowadził książę Janusz swoją chorągiew na bój pod Grunwaldem – pisał o tym w swojej kronice Jan Długosz. A dziś mazowieckiego smoka można znaleźć w herbach ziemi czerskiej oraz kilku powiatów.
Tradycje rycerskie także obecne są do dziś na ziemiach województwa mazowieckiego, choć na południu mają korzenie królewskie i biskupie, nie książęce. Szukać ich można w średniowiecznych zamkach, do dziś pełnych opowieści o fascynującej przeszłości zapisanej w starych murach.
TURNIEJ RYCERSKI NA ZAMKU W IŁŻY
Do zamku biskupów krakowskich w Iłży zaglądamy w pierwszej kolejności, bo właśnie tutaj odbędzie się pierwszy w tym roku turniej rycerski w województwie. Organizowany jest cyklicznie od 1993 r. i stał się jednym z najważniejszych wydarzeń rekonstrukcji historycznych w tym rejonie. Odbędzie się 3 i 4 maja 2025!
W programie dwudniowej imprezy można znaleźć mnóstwo prezentacji rycerskiego kunsztu i możliwości skosztowania tej profesji: turniej łuczniczy, walki giermków i rycerzy – solo i drużynowe, pokazy sokolnicze i konnicy, broni i artylerii, możliwość odwiedzenia rycerskiego obozowiska oraz stanowisk dawnych rzemieślników. Jest też – wieńcząca dwa dni atrakcji Turnieju Rycerskiego w Iłży – bitwa o zamek.
Od 1 kwietnia otwarty jest dostęp do Zamku Górnego z wieżą, z której można podziwiać panoramę miasta i okolicy. Dolny Zamek dostępny jest przez cały rok, a na jego terenie odbywają się różne imprezy, nie tylko związane z historią obiektu. Można tu nawet wziąć ślub!
A skąd biskupi krakowscy w Iłży? To teren historycznej Małopolski, jak cała ziemia radomska. Widać tę odrębność z daleka – biała wieża na wzgórzu na pierwszy rzut oka różni się od ceglanego gotyku twierdz dawnego księstwa mazowieckiego.
TURNIEJ I ŻYWA HISTORIA NA ZAMKU W CZERSKU
Zamek w Czersku dostępny jest przez okrągły rok z wyjątkiem kilku świątecznych dni, na przykład nie wejdziecie tam w Wielkanocną Niedzielę, ale sezon rozkręca się razem z wiosną.
W tym roku 1 maja wystartował cykl weekendów tematycznych Historia Viva cieszących się ogromnym powodzeniem wśród turystów. Weekend od 1 do 4 maja poświęcony będzie pierwszemu polskiemu królowi Bolesławowi Chrobremu. Organizatorzy twierdzą, że serialowa „Gra o Tron” to pikuś w porównaniu z politycznymi intrygami i militarnymi zmaganiami na Mazowszu na przełomie X i XI wieku!
XIV Turniej Rycerski na Zamku w Czersku odbędzie się w tym roku 17 i 18 maja, a uzbrojenie, taktyka walk i kostiumy maja być osadzone w wieku XV, czyli czasach świetności księstwa mazowieckiego.
Poza walkami turniejowymi i różnorodnymi prezentacjami z pewnością nie zabraknie także scen rekonstruujących codzienne życie średniowiecznego Mazowsza: kramy rzemieślnicze oraz karczma serwująca jadło i napitki będą czekać na gości spragnionych nie tylko wiedzy i wrażeń.
Na stronie Zamku w Czersku dostępny jest kalendarz wydarzeń weekendowych do końca września, można więc sprawdzić, kiedy odbywają się także popularne imprezy niezawiązane z historią, czyli koncerty jazzowe na zamku oraz sierpniowa Noc spadających gwiazd.
INTRYGI KSIĄŻĘCE NA ZAMKU W CIECHANOWIE
Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie jest jednym z oddziałów ciechanowskiego Muzeum Szlachty Mazowieckiej i miejscem, w którym można nasycić się wiedzą o historii księstwa mazowieckiego. Opowiada o tym jedna z dwóch stałych wystaw zamkowych: udostępniona w basztach ekspozycja „Księstwo Mazowieckie 1200-1526 – intrygi, trucizny i smok, czyli 300 lat niezależnego Mazowsza”. Tytuł nie pozostawia złudzeń – nie chodzi o baśnie dla grzecznych dzieci!
Kolejna wystawa stała, „Fakty i mity ciechanowskiego zamku” prezentuje wyniki najnowszych badań archeologicznych prowadzonych na terenie Zamku w pierwszych dwóch dekadach XXI wieku. Odkrycie, że twierdza nie powstała na tzw. surowym korzeniu, czyli w miejscu, w którym niczego wcześniej nie było, lecz była kontynuacją konstrukcji z końca XIII wieku, wywróciły całą dotychczasową wiedzę na temat historii Ciechanowa do góry nogami.
Nowością zamkową tego sezonu jest specjalny drewniany podest ustawiony na szczycie baszty zachodniej. Można dzięki niemu podziwiać z wieży panoramę miasta.
„TEMPLARIUSZE” NA ZAMKU W LIWIE
Zamek w Liwie przywitał wiosnę nie tylko malowniczą imprezą z latawcami w kształcie smoków i marzanną, ale również nową wystawą, którą można odwiedzać do końca maja. „Templariusze” to ekspozycja prezentowana w piwnicach zamkowych. Opowiada o historii rycerzy zakonników uwzględniając konteksty polskie, a nawet mazowieckie. Ekspozycji będzie towarzyszyła sesja naukowa otwarta dla osób zainteresowanych tajemnicami historii.
Znamy też termin XXII Turnieju Rycerskiego o Pierścień Księżnej Anny – odbędzie się on 9 sierpnia, ale wcześniej nie można przegapić innej smakowitej imprezy: festiwalu kulinarnego W Zamkowej Kuchni na Szlaku Książąt Mazowieckich. 29 czerwca, od samego rana, będzie można odwiedzać na zamkowych błoniach kramy z lokalnymi i regionalnymi pysznościami oraz rękodziełem.
Wcześniej, podobnie jak na pozostałych zamkach województwa mazowieckiego, świętowana będzie mnóstwem atrakcji majowa Noc Muzeów.
A smoki? Smoki wrócą nad Zamek w Liwie za rok. Przegonią kolejną zimę, bo świętowanie pierwszego dnia wiosny z zielonym smokiem Piastów Mazowieckich staje się tutejszą tradycją. I z każdym rokiem barwnych smoków latających nad Doliną Liwca jest więcej!
STRONA ZAMKU W LIWIE