5–11 maja

Elbląg

W ramach drugiej edycji cyklu Cechy wspólne, cechy wyjątkowe, w którym młode osoby artystyczne wchodzą w dialog z archiwami i kolekcją Galerii EL, w czwartek (8.05) w elbląskiej galerii otworzy się solowa wystawa Marty Jabłońskiej W ukryciu wymachuję rękoma. W trakcie swojej rezydencji artystka zagłębiła się w dokumentację m.in. zdarzenia Notatnik robotnika sztuki z 19 lipca 1972 roku, symbolicznie przywracając podmiotowość instrumentalnie potraktowanej w nim młodej dziewczynie z Sopotu. Odnosząc się do tego konkretnego zdarzenia, artystka jednocześnie zwraca uwagę na problem szerszy, czyli marginalizację kobiet w kręgu historii Galerii EL.

Gorzów Wielkopolski

Kondycji jednostki w kontekście aktualnej sytuacji geopolitycznej przyglądać się będzie Sylwester Ambroziak w swojej indywidualnej wystawie Homo Ludens, otwieranej w piątek (9.05) w Miejskim Ośrodku Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim. W swoich rzeźbach artysta nawiązuje do pierwotnych sposobów figuracji, a w aranżacji gorzowskiej ekspozycji staną się one rodzajami zabawek. Zabawa ma tu mieć jednak charakter edukacyjny, ucząc współdziałania i wzajemnej odpowiedzialności.

Marta Jabłońska, „musiała się rozwarstwić i rozejść na dwie połówki”, 2025, dzięki uprzejmości Centrum Sztuki Galerii EL w Elblągu

Lublin

Podwójnym otwarciem w najbliższą sobotę (10.05) Galeria Labirynt w Lublinie zainauguruje nowy cykl wystawienniczy Proste pytania – trudne odpowiedzi, oddający głos artystkom upominającym się w swojej sztuce o niewygodne prawdy i pomijane historie. Na The Lemberg Machine ukraińskiej twórczyni Dany Kaveliny zobaczymy przede wszystkim tytułową animację, zrealizowaną w ramach festiwalu steirischer herbst ’23, opowiadającą historię pogromów lwowskich w 1941 roku z perspektywy wskrzeszonych ofiar. Z kolei Marta Zgierska na Jałowym biegu zaprezentuje fotografie i instalacje przestrzenne, w których ciało mierzy się z ograniczeniem, powtarzalnością i napięciem. Sięgając po motyw pustynnienia, artystka podejmuje refleksję nad zmęczeniem i utratą sprawczości próbując odnaleźć stan, który nie byłby wyłącznie stratą energii.

Poznań

Zbiorowa wystawa Rok bez zimy otworzy się w piątek (9.05) w Rodríguez Foundation. Jej tytuł nawiązuje do słynnego „roku bez lata” ponad dwa stulecia temu, kiedy to w wyniku erupcji wulkanu Tambora w Indonezji doszło do klimatycznych anomalii w Europie. Owocem tego stanu był m.in. Frankenstein Mary Shelley, napisany w ramach zabijania czasu podczas wakacji w willi nad Jeziorem Genewskim, jednak konsekwencjami stałego ocieplenia klimatu będą prawdopodobnie nie tylko znaczące teksty kultury. Aleksandra Cieślewicz, Asa Lee, Sara Lewi i Lena Seiz stawiać będą pytanie o to, jak mógłby wyglądać rok bez zimy, przyglądając się złożonym relacjom ludzkości ze zmianami klimatu i nowoczesnymi technologiami.

Ustka

Centrum Aktywności Twórczej w Ustce stanie się na moment rodzajem sanatorium w ramach otwieranej w czwartek (8.05) wystawy Fale, kuratorowanej przez Michał Żesławskiego. Prace Grupy Łono, Kariny Marusińskiej i Patryka Różyckiego pełnić będą funkcje „zabiegów” wspierających emocjonalną i duchową kondycję odbiorców, akcentując potencjał sztuki jako narzędzia terapeutycznego i wrażliwości jako oznaki raczej twórczej mocy niż słabości.

1

Krytyka 02.05.2025

Uważna rewolucja. Dekolonialne praktyki w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie

Monika Stobiecka

Warszawa

Monograficzna wystawa południowoafrykańskiego fotografa Ernesta Cole’a otworzy się w czwartek (8.05) w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Ekspozycja Ernest Cole: fotograf na wygnaniu koncentrować się będzie na konkretnym rozdziale jego dorobku – nowojorskich fotografiach z lat 1967–1972, w których ukazywał on codzienność Czarnych mieszkańców Harlemu oraz ich walkę o swoje prawa, rozwijając przy tym gorzką refleksję na temat przemocy systemowej i wykluczenia rasowego. Zdjęcia z tego okresu przez długie lata uchodziły za zaginione – odnalazły się dopiero w roku 2017 w skarbcu sztokholmskiego banku, a opublikowane zostały po raz pierwszy dopiero w ubiegłym roku w albumie The True America.

Tego samego dnia (8.05) w Cobalt Space otworzy się wystawa Wink z udziałem Marioli Przyjemskiej, Weroniki Guenther, Mili Rowyszyn i Olivii Drozdz. Ekspozycja kuratorowana przez Zuzannę Belską przyglądać się będzie relacjom mody i sztuki, podejmując refleksję nad kwestiami utowarowienia, autoekspresji, autentyczności i pożądania.

Michał Slezkin, „Les Fleurs du mal”, dzięki uprzejmości galerii Marszałkowska 18

Również w czwartek (8.05) w przestrzeni Studia Jaskółka otworzy się solowa wystawa Olgi Mokrzyckiej Już dochodzę. W kilkunastu obrazach artystka opowiadać będzie historię kobiety pragnącej wyzwolić się ze świata, który sama stworzyła. Malowane szerokimi pociągnięciami białej farby na czarnych tłach bohaterki Mokrzyckiej to kobiety próbujące łączyć światy domowy, zawodowy i uczuciowy. Artystka przygląda się sprzecznym stanom emocjonalnym związanym z próbami pogodzenia pracy opiekuńczej z twórczością i życiem uczuciowo-erotycznym, odnosząc się do bardzo osobistych doświadczeń, a jednocześnie opowiadając o stanach uniwersalnych.

Nowe obrazy Michała Slezkina zobaczymy na indywidualnej wystawie artysty otwieranej w piątek (9.05) w galerii Marszałkowska 18. Kuratorowana przez Stacha Szabłowskiego Lilia łączyć będzie prace poświęcone sprawom wspólnotowym i uniwersalnym z tymi dedykowanymi konkretnym osobom, a choćby konkretnym roślinom, obrazy liryczne z mrocznymi i brutalnymi. Niezależnie od emocjonalnej temperatury obserwacja rzeczywistości zawsze rezonuje w nich z doświadczeniem wewnętrznym malarza.

W ramach współpracy Muzeum Sztuki Nowoczesnej z wiedeńską Kolekcją Kontakt w tę sobotę (10.05) w MSN otworzy się wystawa Republika cyników – plac Defilad. Niematerialne prace z kolekcji obojga organizatorów – w tym zapisy performansów, filmy i realizacje dźwiękowe – prezentowane będą na monumentalnej instalacji w klatce schodowej muzeum, a przez kolejnych pięć tygodni trwania ekspozycji animowane w ramach programu performatywnego i kinowego.

Rysunki projektowe Macieja Siudy do wystawy w Pawilonie Polskim w Wenecji, dzięki uprzejmości artysty

Lyon

Współorganizowana przez Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli wystawa Bestiarium Grzegorza Kozery otworzy się jutro (6.05) w Galerii Konsulatu Generalnego RP w Lyonie. W swoich kolażach artysta nawiązuje do motywów zwierzęcych z wybranych tekstów Gombrowicza. Podążając za zadanym przez pisarza w jego dziennikach pytaniem o to, w jaki sposób nasz język wyraża i określa zwierzęce zachowania, Kozera balansuje jednocześnie na granicy baśni dla dorosłych i sennego koszmaru.

Wenecja

W czwartek (8.05) w ramach pre-otwarcia tegorocznego Biennale Architektury w Wenecji zainaugurowana zostanie wystawa w polskim pawilonie, dla szerokiej publiczności dostępna od soboty. Lary i penaty. O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze to projekt autorstwa kuratorki Aleksandry Kędziorek, architekta Macieja Siudy oraz dwojga artystów: Katarzyny Przezwańskiej i Krzysztofa Maniaka. Wystawa odnosić się będzie do praktyk związanych z zapewnianiem poczucia bezpieczeństwa w architekturze, zarówno rozwiązań wynikających z przepisów budowlanych, przeciwpożarowych i BHP, jak i zakorzenionych w tradycji rytuałów.