Czy kiedykolwiek miałaś wrażenie, iż ktoś manipuluje tobą dla własnej korzyści? Albo iż bardziej zależy mu na tym, co możesz mu zaoferować, niż na tobie? Gdy ktoś mówi, iż czuje się „wykorzystany” przez kogoś innego, zwykle oznacza to, iż ta osoba uważa, iż jej prawa zostały naruszone czy też jej dobroć i łatwowierność zostały wykorzystane. W niektórych przypadkach osoba, która jest wykorzystywana, może nie rozpoznać wzorca aż do czasu, gdy zachowania zaczną się powtarzać. Ale są i tacy, którzy od razu mają świadomość, iż zostali zmanipulowani.
Znaki, iż jesteś wykorzystywany
Rozpoznawanie oznak bycia wykorzystywanym jest ważne, ale nie zawsze jest oczywiste. Czasami łatwo dostrzec, iż ktoś cię wykorzystuje, ale w innych przypadkach takie zachowanie może być znacznie bardziej subtelne. Mimo to, są pewne niuanse, które mogą sugerować, iż masz do czynienia z manipulatorem.
- Prosi cię o pieniądze, przysługi lub inne rzeczy
- Narzuca się bez względu na twoją dostępność lub preferencje. Na przykład może niespodziewanie wprowadzić się do ciebie lub chcieć pożyczyć twój samochód w każdej chwili.
- Oczekuje, iż zadbasz o jej potrzeby. Na przykład, jeżeli wyjdziesz z nią na kolację, może oczekiwać, iż zapłacisz rachunek.
- Traci tobą zainteresowanie, kiedy już dostanie to, czego chciał/a.
- Obdarza cię uczuciami tylko wtedy, gdy jest to dla niej wygodne. Na przykład, może być wobec ciebie uczuciowa, dopóki nie dostanie tego, czego chce.
- Nie stara się być przy tobie, kiedy jej potrzebujesz. Na przykład, mimo iż regularnie pożycza twój samochód, może nie zgodzić się na podwiezienie cię na lotnisko.
- Relacja wydaje się jednostronna. Zawsze czegoś od ciebie oczekuje, ale nigdy nie odwzajemnia.
Znaki, iż ktoś cię wykorzystuje, mogą się różnić w zależności od charakteru relacji. Przyjaciel, który cię wykorzystuje, może chcieć robić rzeczy razem tylko wtedy, gdy mu wygodnie. Może oczekiwać, iż będziesz go słuchać, ale nie będzie chciał usłyszeć tego, co masz do powiedzenia. W związku bycie wykorzystywanym może wiązać się z egoizmem i brakiem zainteresowania twoimi potrzebami. Może również wiązać się z tym, iż ktoś jest zainteresowany wyłącznie związkiem seksualnym, jednocześnie odmawiając podjęcia jakiegokolwiek innego rodzaju zaangażowania emocjonalnego.
Taktyki manipulatorów
Ludzie, którzy Cię wykorzystują, mogą również stosować psychologicznie manipulacyjne lub nadużyciowe taktyki, aby wpłynąć na Twoje działania i ukryć swoje zachowanie. Przykłady strategii, których mogą użyć, obejmują:
- Gaslighting. Polega na zaprzeczaniu rzeczywistości, aby wywołać u osoby zwątpienie w siebie i w doświadczaną przemoc.
- Bombardowanie miłością. Zachowanie to polega na obdarzaniu cię intensywną miłością i uwagą, aby tobą manipulować.
- Obiecanki-cacanki. To skrajna forma bombardowania miłością, w której osoba składa wielkie obietnice na przyszłość, których nigdy nie spełnia.
- Agresja pasywna. Zachowanie to polega na biernym, pośrednim wyrażaniu negatywnych uczuć w celu uniknięcia bezpośredniej komunikacji, jednocześnie wpływając na zachowanie.
- Krytyka. Manipulator może cię krytykować, aby podważyć twoje poczucie własnej wartości i sprawić, iż zaczniesz wątpić w siebie, przez co będzie łatwiej tobą manipulować i na ciebie wpływać.
- Izolacja. Może izolować cię od przyjaciół i bliskich, aby mieć nad tobą większą kontrolę.
Jak nie dać się manipulatorowi?
- Ustal granice. Nauczenie się rozpoznawania naruszeń granic interpersonalnych i ustalanie zdrowych granic to świetny sposób na ochronę swojego zdrowia psychicznego i upewnienie się, iż nikt cię nie wykorzystuje.
- Popracuj nad swoją samooceną. Praca nad rozwijaniem współczucia dla samego siebie i rozpoznawanie swojej wartości może również pomóc ograniczyć prawdopodobieństwo bycia wykorzystywanym w relacjach międzyludzkich.
- Poszukaj porady. Poszukanie porady u specjalisty zdrowia psychicznego, mentora lub kogoś, do kogo masz zaufanie, może być pomocne w ustaleniu zdrowych granic.
