Ryzykowny kontakt seksualny może się przydarzyć każdemu. Czasem to chwila zapomnienia, innym razem niespodziewane okoliczności, a niekiedy po prostu brak wystarczającej wiedzy lub zabezpieczenia. Niezależnie od przyczyny, pojawia się pytanie: czy jestem bezpieczna_y? Czy mogłam_em się zakazić? W takich momentach najważniejsze jest działanie. Badania intymne to nie powód do wstydu, ale przejaw odpowiedzialności – wobec siebie i innych.
DLACZEGO WARTO ROBIĆ BADANIA INTYMNE?
Choroby przenoszone drogą płciową (STI, z ang. sexually transmitted infections) często nie dają wyraźnych objawów, a mimo to mogą prowadzić do poważnych powikłań: niepłodności, przewlekłych infekcji, a choćby nowotworów. Co więcej, osoba zakażona, nie wiedząc o tym, może nieświadomie zakażać innych. Dlatego profilaktyka i szybka diagnostyka są kluczowe.
Które badania warto wykonać po ryzykownym kontakcie?
- HIV
Badanie na HIV to jedno z najczęściej wykonywanych testów po ryzykownym kontakcie. Wirus ten nie daje objawów od razu, a jego wykrycie we wczesnym stadium pozwala na szybsze wdrożenie terapii antyretrowirusowej. - HCV (wirus zapalenia wątroby typu C)
Zakażenie HCV może prowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby, a w efekcie do marskości i raka wątroby. Choć główną drogą zakażenia jest kontakt z krwią, ryzykowne zachowania seksualne też niosą ryzyko. - Kiła (syfilis)
Kiła przechodzi przez kilka etapów i na każdym z nich może przybierać inne objawy. Czasem pierwsze symptomy to tylko drobna zmiana na skórze, która gwałtownie znika — dlatego łatwo je zlekceważyć. Nieleczona kiła może jednak prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych i sercowo naczyniowych. - Chlamydioza
To jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową, szczególnie wśród osób młodych. Może przebiegać bezobjawowo, a nieleczona powoduje powikłania, w tym problemy z płodnością. - HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)
Niektóre typy wirusa HPV są onkogenne i związane z rozwojem raka szyjki macicy, odbytu czy gardła. Inne powodują powstawanie kłykcin kończystych. Warto badać się regularnie.
- Rzeżączka
Objawy mogą być dokuczliwe (pieczenie przy oddawaniu moczu, wydzielina z cewki moczowej), ale czasem infekcja przebiega bezobjawowo. Rzeżączka, jeżeli nieleczona, może prowadzić do zapaleń narządów rozrodczych.
JEDEN PAKIET, WIELE ODPOWIEDZI
Jeśli nie wiesz, od czego zacząć, idealnym rozwiązaniem może być e-Pakiet Intymny dostępny na stronie diag.pl. To kompleksowy zestaw badań przesiewowych, który obejmuje:
- HIV Ag/Ab (combo): To test, który wykrywa wirusa HIV. HIV atakuje układ odpornościowy, a nieleczony prowadzi do AIDS, czyli poważnego upośledzenia odporności. Wtedy choćby zwykła infekcja może być zagrożeniem życia. Dobra wiadomość? Im wcześniej wykryjesz HIV, tym lepiej – dzisiejsze leczenie pozwala normalnie żyć przez wiele, wiele lat.
- Kiła (Treponema pallidum): Kiła to choroba bakteryjna przenoszona drogą płciową. Może długo się „ukrywać”, by potem zaatakować z większą siłą – najpierw w formie zmian w okolicach intymnych, a później problemów z układem krążenia czy nerwowym. Szczególnie ważne jest jej wykrycie u osób planujących dziecko, bo zakażenie okołoporodowe noworodka wiąże się z niebezpiecznym dla zdrowia i życia wielonarządowym, przewlekłym procesem zapalnym.
- Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgM i Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgG: Wirus opryszczki to coś więcej niż tylko „zimno na ustach”. Może też pojawiać się w okolicach intymnych – powodując bolesne pęcherzyki, upławy czy pieczenie przy oddawaniu moczu. Choć objawy są uciążliwe, największy problem to możliwość przekazania wirusa partnerowi – a w czasie porodu także dziecku.
- Chlamydia trachomatis IgM i Chlamydia trachomatis IgG: Chlamydioza to najczęstsza choroba przenoszona drogą płciową. Często przebiega bezobjawowo, więc wiele osób nie wie, iż ją ma. Nieleczona może prowadzić do problemów z płodnością – zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Dlatego lepiej sprawdzić i – jeżeli trzeba – gwałtownie wyleczyć.
- HBs antygen i HCV przeciwciała: Badania na obecność antygenu HBs i przeciwciał HCV pozwalają wykryć zakażenie wirusami zapalenia wątroby typu B i C. To poważne choroby, które mogą prowadzić do marskości lub raka wątroby, a jedną z dróg zakażenia są właśnie kontakty seksualne. Ich przebieg bywa podstępny – przez lata możesz nie mieć żadnych objawów.
To prosty i wygodny sposób, by podczas jednej wizyty uzyskać kompleksowy obraz swojego stanu zdrowia intymnego. Bez skierowania, bez czekania w kolejkach. Zamawiasz online, wybierasz dogodną lokalizację i termin.
CZY TRZEBA MIEĆ SKIEROWANIE?
Nie. E-Pakiet Intymny można zamówić samodzielnie przez internet. Nie potrzebujesz żadnego skierowania od lekarza. To ty decydujesz, kiedy się zbadasz. To rozwiązanie szybkie, dyskretne i bez zbędnych formalności
KIEDY WYKONAĆ BADANIE?
Czas ma znaczenie. Różne infekcje mają różne okresy okienkowe — czyli czas, po którym można je wykryć w testach. W przypadku badań serologicznych pojawia się tzw. okienko serologiczne, czyli okres, w którym mimo toczącego się zakażenia wyniki wymienionych badań nie będą jeszcze potwierdzały infekcji. Dlatego test na choroby intymne najlepiej wykonać nie wcześniej niż 6-8 tygodni od potencjalnego zakażenia.
Czym jest okres inkubacji (tzw. okno diagnostyczne)?
To czas od zakażenia do momentu, w którym chorobę można wykryć w badaniu. Wiele testów polega na wykrywaniu przeciwciał. Organizm potrzebuje czasu, by wytworzyć je w odpowiedniej ilości. Dla niektórych infekcji wystarczy kilka dni, inne wykrywa się dopiero po kilku tygodniach. Warto pamiętać, iż wiele osób zakażonych chorobami przenoszonymi drogą płciową nie ma żadnych objawów – dlatego test warto zrobić choćby wtedy, gdy czujesz się dobrze.
KIEDY ZROBIĆ TEST? OKRESY WYKRYWALNOŚCI WYBRANYCH CHORÓB
CHOROBA | RODZAJ INFEKCJI | OKRES WYKRYWALNOŚCI |
HIV | WIRUS | 4-12 TYG. |
KIŁA | BAKTERIA | 3 TYG.-3 MIES. |
CHLAMYDIA | BAKTERIA | 1-2 TYG. |
RZEŻĄCZKA | BAKTERIA | 1-2 TYG. |
WZW TYPU B | WIRUS | 1-2 TYG. |
WZW TYPU C | WIRUS | 4-12 TYG. |
HPV | WIRUS | 3 TYG.-KILKA MIESIĘCY |
OPRYSZCZKA (HSV) | WIRUS | OD KILKU DNI DO KILKU MIESIĘCY |
RZĘSISTKOWICA | PASOŻYT | 1-2 TYG. |
Jeśli masz objawy – np. nietypową wydzielinę, pieczenie przy oddawaniu moczu, swędzenie lub ból – nie czekaj z testem. Objawy to sygnał, iż infekcja może już być wykrywalna. jeżeli Twój partner_ka poinformował_a Cię o pozytywnym wyniku – zbadaj się jak najszybciej.
KIEDY MOGĄ POJAWIĆ SIĘ OBJAWY?
Każda infekcja ma swój własny czas inkubacji – oto kilka przykładów:
CHOROBA | CZAS DO WYSTĄPIENIA OBJAWÓW |
CHLAMYDIOZA | 7-21 DNI |
RZEŻĄCZKA | 2-24 DNI |
HIV | 7 DNI-KILKA LAT |
KIŁA | 10-90 DNI |
WZW TYPU B | 6 TYG.-6 MIES. |
WZW TYPU C | 2 TYG.-6 MIES. |
HPV | 2 TYG.-KILKA LAT |
OPRYSZCZKA (HSV) | 2-12 DNI |
RZĘSISTKOWICA | 5-28 DNI |
Wiemy, iż czas oczekiwania może być stresujący. Dlatego warto znaleźć placówkę, która oferuje szybkie testy i konsultacje – to pomoże Ci podjąć świadomą decyzję i zadbać o zdrowie.
JAK CZĘSTO SIĘ BADAĆ W KIERUNKU STI?
To zależy od stylu życia. Ogólne zalecenia są takie:
- Osoby aktywne seksualnie: minimum raz w roku,
- Osoby, które mają wielu partnerów seksualnych: co 3–6 miesięcy,
- Każda osoba powinna choć raz w życiu wykonać test na HIV,
- Każda osoba powyżej 18 r.ż.: badanie na WZW C.
NIE OCENIAJ – TYLKO SIĘ PRZEBADAJ
Zakażenie może dotyczyć każdego, bez względu na wiek, orientację czy liczbę partnerów. To nie wstyd zadbać o swoje zdrowie. Wręcz przeciwnie – to oznaka dojrzałości i troski. Dlatego jeżeli miała_eś kontakt seksualny, który oceniasz jako ryzykowny – nie zwlekaj. Zbadaj się, odzyskaj spokój. Świadome dbanie o zdrowie seksualne to istotny krok – zarówno dla Ciebie, jak i dla Twoich partnerów, obecnych i przyszłych.
NA KONIEC – ZABEZPIECZAJ SIĘ!
Najlepszym sposobem zapobiegania chorobom przenoszonym drogą płciową jest używanie prezerwatyw. Ale jeżeli seks bez zabezpieczenia się zdarzy, albo pojawią się niepokojące objawy – nie zwlekaj, zrób test.
Tekst powstał we współpracy z Diagnostyka Laboratoria Medyczne.