KIEDY ZACZĄĆ STOSOWAĆ ANTYKONCEPCJĘ? WSZYSTKO, CO WARTO WIEDZIEĆ

Niezależnie od tego, czy właśnie rozpoczęłaś życie seksualne, czy niedawno urodziłaś dziecko, decyzja o tym, kiedy zacząć stosować antykoncepcję i którą metodę wybrać, może być trudna. Tłumaczymy, co warto wziąć pod uwagę, zanim zaczniesz ją stosować.

KIEDY ZACZĄĆ ANTYKONCEPCJĘ – OD CZEGO ZACZĄĆ

Może dopiero rozważasz współżycie i chcieć się zabezpieczyć. Może już kiedyś stosowałaś antykoncepcję, ale zrobiłaś sobie przerwę. A może zalecono Ci ją z powodów zdrowotnych, np. na trądzik albo zespół policystycznych jajników (PCOS).

Nie ma złego momentu na rozpoczęcie antykoncepcji. Wszystko zależy od tego, w jakim celu chcesz ją stosować i kiedy może Ci pomóc.

Szacuje się, iż 72% kobiet w ciągu życia wypróbuje więcej niż jeden rodzaj antykoncepcji – średnio trzy. To, iż Twoi bliscy stosują konkretną metodę, albo iż coś się sprawdziło u Ciebie kilka lat temu, nie znaczy, iż teraz musisz robić to samo. Masz do wyboru naprawdę wiele opcji.

MYŚLISZ O SEKSIE PO RAZ PIERWSZY

Wiele osób zaczyna rozważać antykoncepcję właśnie wtedy, gdy zaczynają myśleć o współżyciu. Rozmowa z lekarzem o seksie i antykoncepcji może wydawać się stresująca, ale nie ma się czego bać. To bardzo istotny krok – dbasz o swoje zdrowie i bezpieczeństwo swoje oraz partnera lub partnerki. jeżeli obawiasz się tej rozmowy, możesz zabrać ze sobą zaufaną osobę – przyjaciółkę albo mamę.

Podczas wizyty lekarz lub lekarka prawdopodobnie zapyta Cię o Twoją historię zdrowotną, wcześniejsze doświadczenia seksualne oraz dotychczasowe relacje. Może też paść pytanie o to, kiedy miałaś pierwszą miesiączkę, jak regularne są Twoje cykle i czy masz jakieś objawy w trakcie (np. bóle brzucha, wahania nastroju, bóle głowy).

Nie musisz przychodzić na wizytę z gotowym wyborem metody – specjalista pomoże Ci poznać dostępne opcje i wybrać coś dopasowanego do Ciebie. Czasem może choćby zaproponować coś, o czym nie pomyślałaś, a okaże się strzałem w dziesiątkę.

Warto też wiedzieć, iż tylko metody barierowe – np. prezerwatywy – chronią przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową.

PRZERWAŁAŚ ANTYKONCEPCJĘ, ALE CHCESZ DO NIEJ WRÓCIĆ

Powodów może być wiele – może źle się czułaś po danej metodzie, może przestałaś mieć do niej dostęp, albo po prostu długo nie uprawiałaś seksu. jeżeli jednak myślisz o powrocie do antykoncepcji, najlepiej jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

I znów – każda osoba jest inna. Najważniejsze, by znaleźć rozwiązanie, które działa właśnie dla Ciebie.

CZY ORGANIZM MUSI „ODPOCZĄĆ” OD ANTYKONCEPCJI?

Twoje powody, by przerwać albo wrócić do antykoncepcji, są w pełni osobiste. Nikt nie powinien Cię zmuszać do konkretnej metody. Ale jeżeli nie planujesz ciąży, koniecznie zadbaj o zabezpieczenie – brak antykoncepcji to zawsze ryzyko.

Nie ma żadnych dowodów na to, iż długotrwałe stosowanie antykoncepcji wpływa negatywnie na płodność. jeżeli masz wątpliwości, porozmawiaj z lekarzem. Może wolisz mieć cykl miesiączkowy bez ingerencji hormonów – wtedy warto rozważyć prezerwatywy albo wkładkę bez hormonów.

Niektóre metody, jak pigułka dwuskładnikowa, plaster czy krążek, zakładają 4–7-dniową przerwę w cyklu – w tym czasie pojawia się krwawienie z odstawienia. To nie jest prawdziwa miesiączka, bo hormony w tych metodach hamują owulację. To reakcja organizmu na zmniejszoną ilość hormonów.

MYŚLISZ O DZIECKU? CZAS ODSTAWIĆ ANTYKONCEPCJĘ

Jeśli chcesz zajść w ciążę, pewnie zastanawiasz się, kiedy organizm oczyści się z hormonów i pozwoli Ci zacząć starać się o dziecko.

Jeśli stosujesz prezerwatywy – możesz zacząć starania od razu. jeżeli jednak używasz metody hormonalnej (jak pigułki, wkładka, plaster), organizm może potrzebować trochę czasu, by wrócić do regularnych cykli i owulacji.

Dla przykładu:

• 58% osób zachodzi w ciążę w ciągu 3 miesięcy od usunięcia hormonalnej wkładki;
  
• po wyjęciu miedzianej wkładki 61,5% zachodzi w ciążę w 3 miesiące, a 88% w 6 miesięcy;
  
• po odstawieniu pigułki lub plastra zwykle potrzeba ok. 3 cykli;
  
• po zastrzyku antykoncepcyjnym organizm może wracać do owulacji choćby do 10 miesięcy.
  

Każde ciało reaguje inaczej, więc jeżeli coś Cię niepokoi, skonsultuj się z lekarzem i śledź swój cykl.

Nie stresuj się, jeżeli nie zajdziesz w ciążę od razu – to zupełnie normalne. To dobry moment, by obserwować swój organizm, zacząć suplementację prenatalną i przygotować się do ciąży ze wsparciem specjalisty. jeżeli po 3 miesiącach cykle przez cały czas są nieregularne, warto skonsultować się z lekarzem.

DOPIERO URODZIŁAŚ I NIE MYŚLISZ O KOLEJNYM DZIECKU

Temat antykoncepcji po porodzie najlepiej poruszyć jeszcze w ciąży – wtedy łatwiej podjąć decyzję, zanim pojawi się zmęczenie i brak snu.

Większość lekarzy zaleca wstrzymanie się z seksem przez 4–6 tygodni po porodzie, by ciało miało czas na regenerację. Ale uwaga – owulacja może wrócić wcześniej, choćby zanim pojawi się miesiączka, więc o ciążę nietrudno. choćby jeżeli nie masz ochoty na seks, warto już wtedy omówić plan antykoncepcyjny.

Po porodzie od razu można stosować: implant, zastrzyk, minipigułkę i prezerwatywy. Najlepiej ustalić to z lekarzem – każda sytuacja jest inna, więc warto dobrać metodę i termin jej rozpoczęcia indywidualnie.

Jeśli wcześniej dobrze się czułaś na metodzie zawierającej estrogen (np. pigułce dwuskładnikowej, plastrze, krążku), może kusić powrót. Metody dwuskładnikowe nie są zalecane przez cały okres karmienia piersią ze względu na to, iż mogą zmniejszać laktację i wpływać na skład pokarmu.

KIEDY ZAKOŃCZYĆ ANTYKONCEPCJĘ W MENOPAUZIE?

Menopauza – czyli brak miesiączki przez 12 miesięcy – to moment, kiedy możesz całkowicie odstawić antykoncepcję. Nie grozi Ci już nieplanowana ciąża i nie musisz regulować cyklu.

Jeśli jednak długo stosowałaś antykoncepcję hormonalną, może być trudno ustalić, czy już weszłaś w menopauzę.

Średni wiek menopauzy to 51 lat, ale objawy mogą zacząć się choćby 5–10 lat wcześniej – to tzw. perimenopauza. Typowe objawy to:

• uderzenia gorąca,
  
• nocne poty,
  
• nieregularne miesiączki,
  
• zmęczenie.
  

Jeśli dobrze tolerujesz swoją metodę, lekarz może zalecić jej stosowanie aż do momentu, gdy osiągniesz średni wiek menopauzy.

KIEDY ZACZĄĆ ANTYKONCEPCJĘ? NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

Gdy już zdecydujesz, iż chcesz zacząć antykoncepcję, pewnie zastanawiasz się, jak gwałtownie zacznie działać.

Oto krótkie podsumowanie:

• Pigułka dwuskładnikowa, plaster, krążek: jeżeli zaczniesz w 1. dniu cyklu (czyli z początkiem miesiączki), działają od razu. jeżeli później – używaj prezerwatywy przez 7 dni.
  
• Minipigułka (tylko progesteron): Chroni od razu, jeżeli zaczniesz w ciągu 5 dni od początku cyklu. W innym przypadku – dodatkowa ochrona przez 2 dni.
  
• Wkładka hormonalna: Skuteczna od razu, jeżeli założona do 5. dnia cyklu. W innym przypadku – dodatkowe zabezpieczenie przez 7 dni.
  
• Implant: Działa od razu przy założeniu do 5. dnia cyklu. Poza tym – używaj prezerwatywy przez tydzień.
  
• Wkładka miedziana: Skuteczna natychmiast, niezależnie od dnia cyklu.
  

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące działania danej metody, efektów ubocznych albo skuteczności, nie wahaj się – zapytaj lekarza.

NA KONIEC. CO WARTO ZAPAMIĘTAĆ?

Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz życie seksualne, jesteś po porodzie czy chcesz zmienić metodę – znajdź antykoncepcję, która pasuje do Twojego stylu życia. Wybór to bardzo osobista decyzja – poznaj dostępne opcje, porównaj ich działanie i skutki uboczne, by znaleźć coś, co będzie działać właśnie u Ciebie.

Masz pytania? Nie bój się pytać. Twój lekarz jest od tego, żeby Ci pomóc.