Kontrole pracy w całej Polsce. choćby 30 tys. zł kary i decyzja z dnia na dzień

Państwowa Inspekcja Pracy nasiliła kontrole w firmach, gospodarstwach domowych i branżach usługowych. Sprawdzani są nie tylko przedsiębiorcy, ale również osoby prywatne zatrudniające pomoc domową, opiekunki czy pracowników sezonowych.

Fot. Warszawa w Pigułce

PIP kontroluje m.in.:

• obecność umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej,
• zgłoszenie do ZUS,
• terminowość wypłat wynagrodzeń,
• rzeczywiste warunki zatrudnienia.

Wystarczy anonimowe zgłoszenie, aby inspektorzy pojawili się bez uprzedzenia. PIP współpracuje z urzędami skarbowymi i ZUS-em.

Co grozi pracodawcy za pracę na czarno?

Zgodnie z art. 281 Kodeksu pracy, kto zatrudnia „na czarno” (czyli bez umowy), podlega karze:

• od 1 tys. zł do 30 tys. zł grzywny za każdego niezgłoszonego pracownika,
• obowiązkowa składka do ZUS-u za cały okres zatrudnienia,
• podatek od wypłaconych wynagrodzeń,
• możliwość postępowania karnego skarbowego.

W przypadku cudzoziemców bez legalizacji zatrudnienia kara może być jeszcze wyższa i skutkować dodatkowymi sankcjami administracyjnymi.

A co grozi pracownikowi?

Osoba, która pracuje bez umowy, również ryzykuje:

• brakiem prawa do emerytury i zasiłków,
• odpowiedzialnością podatkową, jeżeli nie zgłosi dochodów,
• w przypadku zasiłków z MOPS – utrata prawa do świadczeń i ich zwrot z odsetkami.

PIP nie karze pracowników za sam fakt pracy na czarno, ale może przekazać dane do innych instytucji (ZUS, US, OPS), które wyciągają konsekwencje.

Gdzie najczęściej wykrywa się nielegalne zatrudnienie?

• budownictwo,
• gastronomia,
• usługi fryzjerskie i kosmetyczne,
• rolnictwo,
• pomoc domowa i opieka nad osobami starszymi,
• sezonowe prace przy zbiorach.

W 2023 roku PIP przeprowadziła ponad 56 tys. kontroli, z czego w ponad 10 tysiącach ujawniono nieprawidłowości związane z zatrudnieniem.

Jak się zabezpieczyć?

• Zawsze żądaj pisemnej umowy.
• Upewnij się, iż jesteś zgłoszony do ZUS.
• Zgłaszaj nieprawidłowości anonimowo do PIP lub online.
• Pracodawca powinien zgłosić Cię do ubezpieczenia najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy.

Praca bez umowy może wydawać się opłacalna, ale ryzyko przewyższa korzyści. Zarówno pracodawca, jak i pracownik narażają się na poważne konsekwencje prawne i finansowe. Państwo coraz skuteczniej kontroluje rynek pracy i nie ma już przyzwolenia na nielegalne zatrudnienie.