Kraków zdobył Brązową Nagrodę w prestiżowym konkursie European Capitals of Inclusion and Diversity Award 2025, organizowanym przez Komisję Europejską. Wyróżnienie przyznano za kompleksowe działania na rzecz równości i integracji społecznej w różnych obszarach życia miasta – od przestrzeni publicznej, przez system opieki zdrowotnej i edukację, po kulturę.
– Z ogromną euforią przyjęliśmy wiadomość, iż Kraków otrzymał tytuł Europejskiej Stolicy Różnorodności i Inkluzyjności. To wyróżnienie jest efektem wielu lat pracy instytucji, organizacji pozarządowych oraz osób zaangażowanych w budowanie miasta otwartego, sprawiedliwego i równego dla wszystkich – przekazali przedstawiciele Programu Otwarty Kraków.
To już czwarta edycja konkursu, który promuje europejskie miasta i gminy za zaangażowanie w walkę z dyskryminacją – niezależnie od płci, pochodzenia, wyznania, niepełnosprawności, wieku czy orientacji seksualnej. W kategorii samorządów powyżej 50 tys. mieszkańców Brązową Nagrodę przyznano właśnie Krakowowi. Złoto trafiło do Utrechtu (Holandia), a srebro do Bilbao (Hiszpania).
– To ogromne osiągnięcie, a otrzymany właśnie tytuł jest efektem konsekwentnej polityki i odważnie podejmowanych działań. Nie byłoby tej nagrody, gdyby nie zaangażowanie wielu osób – w tym pracowniczek i pracowników magistratu, zwłaszcza Wydziału Polityki Społecznej, Równości i Zdrowia, a także miejskich jednostek i organizacji pozarządowych, które wspierają nas w tej codziennej pracy – podkreśla Maria Klaman, zastępczyni prezydenta Krakowa.
Jednym z kamieni milowych była przyjęta w 2012 roku Strategia przeciwdziałania rasizmowi i ksenofobii, opracowana przez Adama Bulandrę i Stowarzyszenie Interkulturalni PL. Dokument – przygotowany we współpracy z wieloma organizacjami społecznymi – jasno stwierdzał, iż „podtrzymanie zasady równości jest najwyższą wartością i bezwzględnym wyznacznikiem polityk miejskich”.
W kolejnych latach działania te kontynuowały i rozwijały dziesiątki organizacji: m.in. Fundacja Zustricz, Diversity Hub, Salam Lab, Internationaler Bund Polska, Centrum Wielokulturowe w Krakowie, Fundacja Ocalenie, Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć. Po wybuchu wojny w Ukrainie w 2022 roku właśnie te organizacje – oraz wiele nowych inicjatyw – odegrały kluczową rolę w pomocy uchodźcom.
Aktywnie działała także społeczność białoruska w Krakowie – zwłaszcza po wyborach prezydenckich na Białorusi w 2020 roku – organizując wydarzenia integracyjne i wspierając adaptację uchodźców.
– Równość, integracja i różnorodność kształtują nasze możliwości, dostęp do usług i tożsamość naszych wspólnot. To właśnie w miastach i gminach codzienność obywateli nabiera znaczenia – zaznaczyła Hadja Lahbib, unijna komisarz ds. równości i zarządzania kryzysowego, podczas ceremonii wręczenia nagród 29 kwietnia w Brukseli.
Jak podkreśla Otwarty Kraków „na szczególne uznanie zasługują osoby zaangażowane w tworzenie i wdrażanie Programu Otwarty Kraków Magdalena Sroka i Nina Gabryś-Janowska – przewodnicząca Rady ds. Równości – a także pracowniczki i pracownicy Referatu ds. Wielokulturowości i Równości oraz licznych wydziałów i miejskich jednostek organizacyjnych”. Wsparcie zapewniały także środowiska naukowe, w szczególności Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji (OWiM), którego badania i analizy wykorzystywano do planowania i wdrażania polityk miejskich.
Równość i inkluzyjność wspierały również sądy, prokuratura, kuratorzy sądowi, a także organizacje działające na rzecz społeczności LGBTQ+, takie jak Queerowy Maj, Federacja Znaki Równości, Autonomia czy Krakowskie Centrum Równości.
Za koordynację Programu Otwarty Kraków odpowiada Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia, Referat ds. Wielokulturowości, Projektów Społecznych i Polityki Równościowej Urzedu Miasta Krakowa.
