No pamiętał dokładnie, kiedy to się zaczęło. Może dlatego, iż dla niego czas był tylko ciągiem szarych dni, niekończących się nocy i przemijających pór roku, które nie przynosiły ukojenia. Urodził się w licznym miocie, na biednym gospodarstwie na obrzeżach wioski. Już jako szczeniak jego los został przypieczętowany zimnym ogniwem łańcucha, który już nigdy go nie opuści.
Na początku życie było tylko ciekawością. Bawił się z rodzeństwem, wąchał wilgotną ziemię, szczekał na ptaki. Ale pewnego dnia jeden z mężczyzn w domu wybrał właśnie jego. Oderwał go od matki, zaniósł w kąt podwórka i przywiązał łańcuchem do kołka. Od tej chwili Baron stał się częścią wyposażenia gospodarstwa, jak zardzewiała taczka czy stara beczka. Nikt nie rzucił mu czułego słowa, nie pogłaskał. Czas dla Barona był tylko czekaniem bez nadziei.
Z biegiem miesięcy łańcuch stał się jego jedynym towarzyszem. Miał ledwie dwa metry, więc Baron nauczył się nie oddalać, by nie poczuć nagłego szarpnięcia, które odbierało mu oddech. Nie miał budy ani schronienia – spał na ziemi, pod deszczem lub śniegiem, a gdy wiatr hulał mocno, przytulał się do muru, drżąc z zimna.
Pory roku mijały: zimy były okrutne, z lodowatymi nocami, gdy budził się pokryty szronem. Lato to udręka upału i pragnienia. Czasem dzieci z domu rzucały w niego kamieniami dla zabawy albo straszyły patykami. Nikt się o niego nie troszczył. Jego życie to błędne koło cierpienia, głodu i samotności.
Jedzenie było marne i rzadkie. Dostawał obierki po ziemniakach, ogryzione kości, a czasem odrobinę kwaśnej zupy. Jadał łapczywie, w strachu, iż ktoś zabierze mu ten skromny posiłek. Pił mętną wodę ze zardzewiałego wiadra. Nigdy nie poznał smaku świeżego mięsa, ani euforii pełnej miski. Jego ciało stało się wychudzone, żebra rysowały się pod brudnym, splątanym futrem.
Nigdy nie zabrano go na spacer. Widział świat tylko ze swojego kąta, ograniczony łańcuchem. Patrzył, jak inne psy biegają wolne, jak ludzie przychodzą i odchodzą, jak ptaki odlatują. Marzył, by biegać, eksplorować, dostać pieszczotę. Ale to był tylko sen, a gdy otwierał oczy, łańcuch wciąż tam był.
Ostatnia zima była najgorsza. Mężczyzna, który go przykuł, zachorował i przestał wychodzić na podwórko. Baron całymi dniami nikogo nie widział. Miska z jedzeniem stawała się coraz pusta. Czasem któryś z sąsiadów podszedł do płotu i rzucił mu kawałek suchego chleba, ale częściej dostawał tylko spojrzenia pełne litości.
Baron czuł, iż życie ucieka. Łapy bolały go coraz bardziej, zimno wdzierało się w kości, a samotność stawała się nie do zniesienia. W nocy śnił o matce, o cieple rodzeństwa, o wolności. Ale gdy się budził, widział tylko błoto i ciszę.
Pewnego dnia mężczyzna umarł. Baron wiedział, bo przestał słyszeć jego kaszel i szurające kroki. Przez kilka dni nikt nie pojawiał się w gospodarstwie. Baron był głodny, spragniony, przerażony. Szczekał, prosząc o pomoc, ale odpowiadało mu tylko echo.
Sąsiedzi, zauważywszy brak gospodarza, przyszli sprawdzić, co się stało. Znaleźli Barona skulonego na ziemi, z matowymi oczami, brudnym futrem pełnym pasożytów. Niektórzy dyskutowali, co z nim zrobić. Jedni mówili, iż jest stary i najlepiej go uśpić. Inni mieli litość, ale nie chcieli kłopotów.
W końcu sąsiadka, Agata, która mieszkała obok, zadzwoniła do lokalnego schroniska dla zwierząt. Opowiedziała im o Baronie, o jego cierpieniu, samotności. Poprosiła o pomoc.
Rankiem, gdy przyjechali po niego, Baron niczego się nie spodziewał. Niebo było szare, mżyło. Nagle usłyszał obce głosy, pośpieszne kroki, skrzypienie furtki. Kilka osób weszło na podwórko. Mieli kamizelki odblaskowe, rękawice i transporter.
Baron się przestraszył. Próbował się schować, ale łańcuch na to nie pozwalał. Warknął, zaszczekał, ale nie miał siły się bronić. Jedna z kobiet, o łagodnym głosie i dobrych oczach, podeszła powoli.
— Spokojnie, mały. Już ci nie zrobimy krzywdy — powiedziała.
Baron poczuł ciepłą dłoń na głowie. Na moment zastygł. Nikt go tak nie dotykał od lat. Kobieta pogłaskała go po szyi, obejrzała zardzewiały łańcuch i z pomocą mężczyzny przecięła go obcęgami.
Pierwszy raz w życiu Baron poczuł ciężar wolności. Zrobił krok, potem drugi, nieśmiało. Łapy miał zdrętwiałe, chodzenie sprawiało mu trudność. Owinęli go kocem i wsadzili do vana. Baron drżał, ale głos kobiety go uspokajał.
— Nie bój się, Baron. Teraz wszystko się zmieni.
W drodze Baron patrzył przez okno. Pola mijały szybko, a świat nagle stał się większy niż jego kąt pełen błota.
Schronisko było miejscem ciepłym, pełnym szczekania i nowych zapachów. Baron trafił tam drżący, przestraszony hałasem i światłem. Zbadali go, opatrzyli rany, ostrzygli splątane futro. Znaleźli pasożyty, infekcje skóry i źle zrośniętą złamaną łapę. Ale przede wszystkim zobaczyli w jego oczach niewyobrażalny smutek.
Agata, która go uratowała, przychodziła codziennie. Przynosiła miękkie jedzenie, mówiła do niego czule, czytała bajki. Baron początkowo nic nie rozumiał. Nie wiedział, co to pieszczota, jak przyjmować czułość. Stał nieruchomo, patrząc na ludzi z nieufnością. Ale powoli coś w nim zaczęło się zmieniać.
Schronisko było inne niż wszystko, co znał. Psy biegały wolno po wybiegu, bawiły się piłkami, dostawały odwiedziny od wolontariuszy. Baron patrzył z boku, nieśmiały. Ale każdego dnia Agata siadała przy nim, dawała kawałki kurczaka, opowiadała o świecie za murami.
— Wiesz, Baron? Czeka na ciebie piękne życie. Musisz nam zaufać.
Baron zaczął merdać ogonem, ostrożnie. Pozwalał się głaskać. Wychodził na wybieg – najpierw powoli, potem coraz śmielej. Odkrył euforia biegania, wiatru we włosach, leżenia na słońcu. Poznał przyjaciół: rozbry
