Gmina Wodzisław położona jest w południowej części województwa świętokrzyskiego, w bliskim sąsiedztwie dwóch dużych aglomeracji : Śląska i Krakowa, w obrębie dwóch mikroregionów Garbu Wodzisławskiego i Płaskowyżu Jędrzejowskiego wchodzących w skład krainy geograficznej określonej jako Niecka Nidziańska. Znaczna jej część włączona została do Miechowsko – Działoszyckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Teren gminy zajmuje powierzchnię 17.666 ha i pod względem obszaru należy do grupy większych gmin w Polsce. Gminę zamieszkuje 6589 osób. W skład Gminy wchodzą 43 sołectwa. Infrastruktura techniczna gminy Wodzisław przystosowana jest przede wszystkim do potrzeb mieszkaniowych i rolniczych. Użytki rolne zajmują 14.400 ha. Ponad 80% powierzchni zasiewów stanowią zboża – głównie pszenica, jęczmień. W ostatnich latach dość znacząco zwiększyła się uprawa rzepaku i warzyw- głównie pietruszki. Pod względem produkcji zbóż zajmujemy czołowe miejsce w województwie. Uprawa roli pozostaje przez cały czas podstawową gałęzią gospodarki w gminie. Gospodarstwa indywidualne zajmują 12.296 ha co stanowi 93, 5 % użytków rolnych na terenie gminy.
Historia Wodzisławia i jego okolicznych miejscowości ma ponad 700 lat. Zachowane wykazy opłat świętopietrza z I połowy XIV w. dowodzą o obecności kościoła parafialnego, a XIV w. był okresem, w którym nastąpiło kształtowanie się pierwszych zalążków miasta. Z 1366 r. zachował się pierwszy dokument potwierdzający, iż Wodzisław był miastem królewskim, a w 1370 r., na mocy królewskiego testamentu, miasto wraz z przyległymi wsiami ofiarowane zostało rycerzom Przedbora i Pakosława, pieczętujących się herbem Zadora. Byli oni protoplastami rodu Lanckorońskich. W 1508 r., staraniem Adama Lanckorońskiego, Wodzisław lokowany był na prawie magdeburskim, co wiązało się z istotną
reorganizacją przestrzenną miasta. Prawa miejskie utracił w 1869 r. podczas reformy administracyjnej przeprowadzonej przez władze carskie. Ludzie zamieszkujący ten teren, przez stulecia, przechodzili różne koleje losu. Były okresy rozwoju i wzrostu znaczenia miasta, jak i jego upadku. W okresie reformacji
Wodzisław stał się silnym ośrodkiem kalwinizmu, odbywały się tu liczne zjazdy, funkcjonowała szkoła kalwińska, a w 1560 r. utworzono dystrykt wodzisławski. Wraz z nasileniem się kontrreformacji, Samuel Lanckoroński, zwolennik katolicyzmu, w 1613 r. nakazał opuścić kalwinom miasto. W miejsce drewnianego kościoła wybudował murowany, wzorowany na wczesnobarokowych świątyniach rzymskich. Lanckorońscy wybrali go narodową nekropolię. W następnych stuleciach licznie osiedlali się tu Żydzi, którzy stworzyli
gminę wyznaniową (kabał), mieli synagogę i cmentarz (kirkut), na którym znajduje się pomnik poświęcony ofiarom Holocaustu. W okresach wojen, utraty niepodległości, mieszkańcy czynnie brali udział w walkach. Tak było podczas najazdu Szwedów, powstań narodowych (Insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r., powstania listopadowego w 1830 r., powstania styczniowego w 1863 r.), pierwszej wojny światowej (w 1914 r., podczas przemarszu I Kompanii Kadrowej Józefa Piłsudskiego wstąpili także mieszkańcy
Wodzisławia). Najwięcej ofiar poniesiono podczas drugiej wojny światowej. Zamieszkujący tu Żydzi zostali wymordowani lub zginęli w obozach koncentracyjnych. Teren ten sprzyjał powstawaniu podziemia. Działały tu oddziały partyzanckie Batalionów Chłopskich, Armii Krajowej i inne. Działania odwetowe okupanta to pacyfikowanie wsi i egzekucje zbiorowe. Po wojnie rozwój Wodzisławia nastąpił dopiero w latach siedemdziesiątych, głównie przez inwestycje skierowane na obsługę rolnictwa i usług dla ludności. Po transformacji ustrój na przełomie lat siedemdziesiątych i dziewięćdziesiątych stworzone zostały warunki do rozwoju infrastruktury i przedsiębiorczości mieszkańców. Wodzisław posiadał prawa miejskie prawdopodobnie od 1366 roku. W wyniku represji carskich w 1869 roku, za pomoc powstańcom styczniowym status miasta został mu odebrany i Wodzisław został zdegradowany do rangi wsi. Po 150 latach Wodzisław dnia 1 stycznia 2021 roku odzyskał prawa miejskie, o które starano się przez 37 lat. Zabytki: Kościół św. Marcina, wzniesiony w latach 1621–1624; pod koniec XVIII w. przebudowany w stylu barokowym. We wnętrzu nagrobki Lanckorońskich. Kościół oraz dzwonnica z 1815 r. są wpisane do rejestru zabytków nieruchomych. Synagoga z XVII wieku, przebudowana w XVIII w. Synagoga została zbudowana w pierwszej połowie XVII wieku. Początkowo przypuszczano, iż synagoga została wybudowana w drugiej połowie XVI wieku jako zbór kalwiński i dopiero około 1620 roku oddana wodzisławskiej gminie żydowskiej, ale ostatnie badania nie potwierdziły tych przypuszczeń. W latach 40. XVIII wieku synagoga została przebudowana. W ramach przebudowy m.in. zostało dobudowane
sklepienie babińca. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę, a następnie urządzili w niej magazyn. Po zakończeniu wojny budynek synagogi przebudowano na spichlerz, zburzono wówczas ścianę dzielącą salę główną i babiniec oraz podzielono wnętrze ścianką na trzy pomieszczenia. Kapliczka św. Jana Nepomucena z 1903 Kapliczka św. Jana Nepomucena – murowana z czerwonej cegły, z żelaznymi drzwiami – wykonanymi przez Jana Mustera – usytuowana jest w pobliżu rzeki Mozgawy. Jej fasadę zdobią dwie płaskie kolumny oraz dekoracyjny wzór schodkowy, szczyt zaś wieńczy krzyż ustawiony na
koronie. Po bokach kapliczki wykonano otwory okienne wykończone łukami. Na znajdującym się wewnątrz ołtarzu stoi kamienna figura św. Jana Nepomucena, w stroju kapłańskim, trzymającego w dłoniach krzyż odpustowy. Rzeźba została ufundowana w XVIII w., przez hrabiego Macieja Lanckorońskiego herbu Zadora. Pierwotnie mieściła się w sąsiedztwie dawnego wodzisławskiego targowiska. Cykliczne wydarzenia: Orszak Trzech Króli, Gminny Dzień Kobiet, Bajkowy Korowód, Piknik rodzinny z okazji Dnia Dziecka, Dni Wodzisławia, Przemarsz Kadrówki, Gminne Dożynki, Gminne obchody odzyskania niepodległości, Jarmark bożonarodzeniowy, Wigilia dla Seniora.
Strona internetowa:
www.ugwodzislaw.pl
www.wodzislaw.naszops.pl
Ogólnopolską Kartę Seniora można wyrobić w Ośrodku Pomocy Społecznej w Wodzisławiu
Wodzisław, ul. Krakowska 6
Tel. 41 3806117
SIELEC-7.X.2006 r.-Odsloniecie Sciezki hist.-przyr. im.Prof.K.Lanckoronskiej
