PMDD czy „tylko” PMS? Sprawdź, co oznaczają Twoje objawy

Nie każda huśtawka nastroju przed okresem to „zwykłe” PMS. Czasem to coś poważniejszego – PMDD. Sprawdź, jak je odróżnić i kiedy szukać pomocy.

„Zespół napięcia przedmiesiączkowego”, czyli PMS, często bywa używany jako zbiorcze określenie dla wszystkiego, co czujemy tuż przed miesiączką. Ale PMS to konkretna diagnoza – i nie każdy objaw przed okresem musi na nią wskazywać. Co więcej, w niektórych przypadkach objawy są tak silne, iż mówimy o PMDD – przedmiesiączkowym zaburzeniu dysforycznym. Choć oba stany mają wspólny mianownik, różnią się przebiegiem, intensywnością i wpływem na codzienne życie.

PMS I PMDD – NAJWAŻNIEJSZE RÓŻNICE

• Objawy PMS i PMDD zwykle pojawiają się w drugiej połowie cyklu, po owulacji – czyli na 1–2 tygodnie przed miesiączką.
• W PMDD objawy emocjonalne są o wiele silniejsze i mogą utrudniać normalne funkcjonowanie.
• PMS jest znacznie powszechniejszy – dotyczy ok. 20–30% kobiet. PMDD szacunkowo występuje u 2–5%.

Jeśli objawy przed okresem są dla Ciebie uciążliwe, nie musisz radzić sobie z nimi sama. Istnieją skuteczne metody leczenia – zacznij od rozmowy z lekarzem.

CZYM JEST PMS?

PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) to diagnoza, a nie tylko „zły nastrój przed okresem”. Choć aż 90% kobiet zauważa jakieś zmiany w samopoczuciu przed menstruacją, PMS rozpoznaje się, gdy objawy:

• pojawiają się przez co najmniej trzy kolejne cykle,
• są na tyle nasilone, iż zakłócają codzienne życie – pracę, naukę, relacje czy sen.

PMS zwykle pojawia się w fazie lutealnej (po owulacji), czyli między owulacją a miesiączką, i mija w ciągu czterech dni od jej rozpoczęcia. Jego przyczyny nie są w pełni znane, ale mają związek z wahaniami hormonalnymi.

OBJAWY PMS – FIZYCZNE I EMOCJONALNE

Objawy mogą się zmieniać z miesiąca na miesiąc i różnić się między osobami. U jednej będą dominowały emocjonalne reakcje, u innej – fizyczne dolegliwości. Najczęstsze symptomy to:

Objawy emocjonalne PMS:

• wahania nastroju
• drażliwość, wybuchy złości
• płaczliwość
• niepokój
• problemy ze snem
• zmniejszone libido
• uczucie przygnębienia
• problemy z koncentracją
• zmęczenie

Objawy fizyczne PMS:

• ból piersi
• bóle głowy
• trądzik
• wzdęcia
• bóle krzyża i stawów
• zaparcia lub biegunki
• mdłości
• skurcze brzucha
• wzmożony apetyt

U niektórych objawy PMS mogą trwać choćby przez sześć dni w każdym cyklu. W literaturze opisano ich ponad 150 – fizycznych, emocjonalnych i behawioralnych.

CO TO JEST PMDD?

PMDD (przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne) to rzadsza, ale znacznie poważniejsza forma PMS. Choć objawy są podobne, ich nasilenie – zwłaszcza emocjonalne – może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie.

PMDD dotyczy ok. 2–5% kobiet i osób menstruujących. Tak jak PMS, PMDD pojawia się w fazie lutealnej i ustępuje wraz z początkiem miesiączki. Przyczyny również nie są jednoznacznie znane – mówi się o wpływie hormonów i czynnikach genetycznych.

Aby postawić diagnozę PMDD, objawy muszą być obecne w większości cykli z ostatniego roku i powodować wyraźne trudności w życiu codziennym – w pracy, relacjach czy nauce.

OBJAWY PMDD SĄ BARDZIEJ INTENSYWNE

Aby zdiagnozować PMDD, musi wystąpić minimum pięć objawów z poniższej listy – w tym przynajmniej jeden z grupy emocjonalnej:

• silne wahania nastroju, uczucie przytłoczenia
• drażliwość lub gniew
• depresyjny nastrój, myśli samokrytyczne
• lęk, napięcie, uczucie „bycia na krawędzi”
• trudność z koncentracją
• skrajne zmęczenie
• problemy ze snem – bezsenność lub nadmierna senność
• zmniejszone zainteresowanie codziennymi aktywnościami
• wzmożony apetyt lub zachcianki
• bóle mięśni, wzdęcia, tkliwość piersi

PMDD może prowadzić do myśli samobójczych – jeżeli tak się czujesz, natychmiast poszukaj pomocy. Nie jesteś sama i są skuteczne sposoby leczenia.

PMS VS. PMDD – CZYM SIĘ RÓŻNIĄ?

KIEDY ZGŁOSIĆ SIĘ DO LEKARZA?

To, iż przed okresem czujesz się „inaczej”, nie oznacza, iż musisz cierpieć w ciszy. jeżeli PMS lub PMDD utrudniają Ci funkcjonowanie – to znak, iż warto porozmawiać z lekarzem.

Możliwe metody leczenia obejmują:

• leki przeciwdepresyjne (SSRI)
• terapię hormonalną, np. antykoncepcję
• psychoterapię, zwłaszcza poznawczo-behawioralną

Warto też prowadzić dziennik objawów – manualnie lub w aplikacji – by lepiej rozpoznać schematy i ułatwić lekarzowi postawienie diagnozy.