Urząd Transportu Kolejowego (UTK) wydał aktualną wersję bezpłatnego internetowego przewodnika po polskich kolejach wąskotorowych. zawierającego wiele praktycznych informacji o tych atrakcjach turystycznych. Są w nim informacje o rozkładach jazdy, cenach biletów i dodatkowych atrakcjach, które oferują przewoźnicy wąskotorowi.
Ignacy Góra, prezes UTK, napisał we wstępie do tego przewodnika:
Tradycją Urzędu Transportu Kolejowego jest publikacja przewodnika po kolejach wąskotorowych w Polsce. Przygotowujemy go na wiosnę, by służył turystom przez cały sezon i inspirował do ciekawych podróży.
Czy wiedzą Państwo, iż najstarszy wykorzystywany w Polsce wagon wąskotorowy z miejscami do siedzenia powstał jeszcze w czasach zaborów i ma aż 129 lat? Wciąż jest eksploatowany! Historyczne pojazdy kolejowe można utrzymać w dobrym stanie – potrzebne są jednak chęci i sporo pracy.
Intensywne zmiany gospodarcze i ustrojowe na przestrzeni ostatnich dekad, a także rozwój kolei normalnotorowej i transportu samochodowego doprowadziły do tego, iż działalność wąskotorówek stanęła przed laty pod znakiem zapytania. Jednak determinacja entuzjastów kolei, władz samorządowych, a także wsparcie finansowe funduszy europejskich sprawiły, iż wąskotorówki przeżywają renesans. Udało się wznowić działalność zamkniętych wcześniej kolejek.
W Polsce nie brakuje osób, które są oddane kolejom wąskotorowym. Operatorzy kolei wąskotorowych proponują każdego roku wiele ciekawych turystycznie tras. Dzięki temu wciąż możemy korzystać z 26 tego typu kolei. Dysponują one 829 sztukami wagonów, lokomotyw i innego rodzaju taboru. przez cały czas czynnych jest 8 lokomotyw parowych. Całkowita długość wszystkich linii wąskotorowych to 439 kilometrów.
Kolej wąskotorowa nie przestaje cieszyć się zainteresowaniem. Według naszych statystyk koleje wąskotorowe w 2024 r. przewiozły 917,6 tys. pasażerów. W czwartym wydaniu przewodnika ,,Poznaj polskie koleje wąskotorowe” znajdą Państwo informacje o wszystkich działających kolejach wąskotorowych: rozkłady jazdy, trasy przejazdu, ceny biletów i praktyczne wskazówki. Opisujemy także historię każdej kolei.
Może warto dodać, iż wiele kolei wąskotorowych była budowanych na potrzeby rolnictwa czy leśnictwa: dowozy buraków do cukrowni czy drewna do tartaków.
Każdej z 26 kolei poświęcone są dwie lub trzy strony, zawierające dane kontaktowe, rozkład jazdy, informacje o atrakcjach towarzyszących przejazdowi i o zestawieniu pociągu, ceny biletów wraz z kanałami ich sprzedaży i stosowanymi ulgami, oraz informacje o dojeździe.
Przewodnik jest wygodny w użyciu: jest indeks nazw kolei, spis według województw oraz interaktywna mapa. Został on napisany na podstawie informacji dostępnych w kwietniu 2025, więc sugeruję, by przed podróżą sprawdzić na czy podstawowe informacje (cena, rozkład jazdy) są przez cały czas aktualne.
Bezpłatny przewodnik jest do pobrania ze strony UTK (pdf, niecałe 20 MB)