Rosja i Chiny wycofują się ze szczytu BRICS: Czy to koniec alternatywy dla kapitalizmu zachodniego?

Władimir Putin, prezydent Rosji, oraz Xi Jinping, przywódca Chin, nie wezmą udziału w nadchodzącym szczycie grupy BRICS, który odbędzie się w Rio de Janeiro. Decyzja ta jest oznaką utraty spójności wewnątrz grupy i może być początkiem końca BRICS jako alternatywy dla kapitalizmu zachodniego.

BRICS, które składa się z Brazylii, Chin, Indii, Rosji i RPA, powstało jako platforma dla państw rozwijających się, które chciały mieć więcej wpływu na globalną gospodarkę i politykę. W ubiegłym roku do grupy dołączyły Egipt, Etiopia, Iran, Arabia Saudyjska i ZEA, a w styczniu br. – Indonezja. Dodatkowo, 10 innych państw ma status „krajów partnerskich”, w tym Białoruś, Kuba, Malezja i Nigeria.

Jednakże, decyzja Putina i Xi o nieuczestniczeniu w szczycie jest oznaką problemów wewnątrz grupy. Putin, objęty międzynarodowym nakazem aresztowania, obawia się o swoją bezpieczeństwo w Brazylii, natomiast Xi nie podał oficjalnego powodu swojej absencji.

Według dziennika „Guardian”, nieobecność przywódców Rosji i Chin jest oznaką utraty spójności BRICS i spadku jej ideologicznej wartości jako alternatywy dla zachodniego kapitalizmu. Xi po raz pierwszy opuści szczyt BRICS od czasu objęcia urzędu w 2013 roku. Zamiast niego do Rio pojedzie premier Li Qiang, drugi pod względem rangi urzędnik Komunistycznej Partii Chin (KPCh).

Pekin nie podał oficjalnego powodu decyzji Xi, natomiast doradca Kremla ds. polityki zagranicznej, Jurij Uszakow, oświadczył, iż Putin nie pojedzie do Brazylii z powodu nakazu aresztowania wydanego przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) w Hadze za zbrodnie wojenne polegające na bezprawnej deportacji dzieci z okupowanych terenów Ukrainy do Rosji.

Brak jednomyślności w BRICS był widoczny w kwietniu, gdy ministrom spraw zagranicznych nie udało się uzgodnić wspólnego komunikatu po spotkaniu w Brazylii. Jednak, jak podała agencja Reutera, dyplomaci z państw BRICS doszli do porozumienia w sprawie wspólnego oświadczenia ze szczytu przywódców.

Według Reutera, spory dotyczyły odniesień do bombardowania Strefy Gazy przez Izrael, konfliktu Izraela z Iranem oraz kwestii reprezentacji Afryki w proponowanej reformie Rady Bezpieczeństwa ONZ. Ostatecznie uzgodniono zaostrzenie tonu wobec konfliktów na Bliskim Wschodzie i poparcie dla miejsc dla Indii i Brazylii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, natomiast problem, który z tych państw miałby bronić tam interesy Afryki, pozostawiono otwarty.

W oświadczeniu ma się też znaleźć krytyka „nieuzasadnionych, jednostronnych środków protekcjonistycznych”, co jest wyraźną aluzją do polityki celnej prezydenta USA Donalda Trumpa. To może być oznaką, iż BRICS przez cały czas będzie próbował odegrać rolę w kształtowaniu globalnej polityki gospodarczej.

Oto beberapa danych liczbowych dotyczących BRICS:

* 42% ludności świata mieszka w krajach BRICS
* 25% PKB świata pochodzi z państw BRICS
* 40% handlu międzynarodowego odbywa się pomiędzy krajami BRICS

Mimo problemów wewnątrz BRICS, grupa przez cały czas może odegrać istotną rolę w kształtowaniu globalnej polityki gospodarczej i może być alternatywą dla kapitalizmu zachodniego. Jednak, aby to się stało, krajom BRICS będzie trzeba pokonać swoje wewnętrzne problemy i znaleźć wspólny język w kwestiach gospodarczych i politycznych.

Źródła:

* „Guardian”
* Reutera
* Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK)
* Komunistyczna Partia Chin (KPCh)
* ONZ