W jednym z zapomnianych zaułków starego miasta, gdzie domy skrywały ślady czasu niczym zmarszczki na twarzach starców, pewnego dnia pojawił się dziwny szyld. Wyłonił się jakby znikąd, niby duch przeszłości wpleciony w szarą tkaninę codzienności. „TAJEMNICZY KĄCIK ZWROTU. Przyjmujemy to, co utracone. Warunki – indywidualne”. Litery, wypłowiałe, jakby wypalone przez wieki słońca, zdawały się echem innego świata. Na tle mętnej, zakurzonej szyby wyglądały jak szept z zapomnianego snu, który wciąż nie daje spokoju sercu.
Marek szedł tą ulicą setki razy. Kiedyś stał tu przytulny sklepik z antykami, później jadłodajnia z tanią kawą, aż w końcu miejsce popadło w ruinę. Fasada się łuszczyła, okna pokryła szara patyna, a stare szyldy tonęły w kurzu. Marek przestał już zauważać tę część miasta, tak jak przestaje się zauważać ból, który stał się charakterystyczny. Ale tego dnia szyld ukłuł jego wzrok niczym igła wbijająca się w starą ranę, którą próbował wymazać z pamięci.
Przystanął. W odbiciu mętnej szyby ujrzał siebie: zmęczone oczy, przyprószone siwizną włosy, wytarty płaszcz. Jego twarz była mapą strat – zmarszczki jak drogi prowadzące do wspomnień, które wolałby wymazać. Oczy, w których nie pozostała już wiara w cuda. Człowiek, który stracił zbyt wiele, by uwierzyć w tajemnicze szyldy. Miłość, zaufanie, córkę – wszystko odeszło, rozpuściło się niczym dym. choćby wspomnienia blakły, tracąc ciepło i zapach, stając się płaskie jak wyblakłe fotografie.
Pchnął drzwi. Ustąpiły z lekkim skrzypieniem, jakby czekały na jego przyjście. W środku pachniało starymi książkami i dojrzałymi jabłkami – zapachem dzieciństwa ukrytym głęboko w pamięci. Za kontuarem stała kobieta – wysoka, z włosami starannie spiętymi w kok i spojrzeniem, które sięgało głębiej niż skóra. Patrzyła nie na Marka, ale na coś w jego wnętrzu, jakby widziała cienie tych, których utracił.
— Co można odzyskać? — zapytał, a jego głos zadrżał, jakby przemawiał przez niego ktoś dawno zapomniany.
— Wszystko, co utracone — odpowiedziała spokojnie. — Ale cena zawsze jest inna.
Chciał się roześmiać, odepchnąć od siebie tę dziwną grę, ale zamiast tego poczuł, jak coś ściska go w środku.
— Chcę odzyskać ten dzień — szepnął. — Ostatnią rozmowę z córką.
Jej twarz pozostała nieruchoma, jakby takie prośby zdarzały się tu codziennie.
— Opowiedz mi o nim.
Marek opadł na krzesło. Ruch wydawał się ciężki, jakby dźwigał na barkach ciężar wszystkich swoich błędów.
— Pokłóciliśmy się. O błahostkę, jak zwykle. Chciała wyjechać na studia za granicę, a ja… powiedziałem, iż nas porzuca, iż zdradza rodzinę. Krzyczałem, iż jest egoistką, iż nie myśli o matce, o mnie. Milczała, aż w końcu rzuciła: „Nigdy nie próbowałeś mnie zrozumieć”. Trzasnąłem drzwiami. Wyszła. A tydzień później… jej zabrakło. Wypadek. Od tamtej pory żyję, ale jakbym nie oddychał. Wciąż myślę: gdybym wtedy jej wysłuchał, przytulił, powiedział, iż jestem z niej dumny… Może by została. Może wszystko potoczyłoby się inaczej.
Kobieta skinęła głową, jakby słyszała tę historię nie po raz pierwszy.
— Cena: zapomnisz wszystkie inne chwile z nią. Wszystkie. Jej śmiech, pierwsze kroki, poranne rozmowy przy herbacie, wyjazdy nad morze. Zostanie tylko ten dzień – przepisany tak, jak chcesz. Ale reszta zniknie, jakby nigdy nie istniała. Nie pozostanie ani ciepło jej uśmiechu, ani dźwięk jej głosu. Tylko jedna rozmowa.
Marek zastygł. Jego dłonie drżały, zaciskając się na krawędzi lady.
— To jak… odcięcie kawałka duszy. Nie ciała, a czasu. Mojego życia.
— Właśnie tak — odparła. — Ale dostaniesz to, o co prosisz. Słowo w słowo. Wszystko, jak mogło być.
Milczał. Długo. Wargi mu drżały, jakby przeglądał w pamięci dawne sceny: jej dziecięcy śmiech, zapach jej perfum, kłótnie przy kolacji. Wstał niezgrabnie, jakby podnosił się po upadku.
— Dziękuję. Muszę się zastanowić.
Nie zatrzymała go. Tylko powiedziała, patrząc w pustkę:
— Jesteśmy otwarci do północy. Potem – zamkniemy się. Na zawsze. I nie otworzymy ponownie, nieważne, jak bardzo byś prosił.
Cały dzień Marek wałęsał się po mieście jak duch. Każdy dźwięk, każdy zapach wydawał się strzępkiem przeszłości. Piosenka z kawiarni przypomniała mu wieczory z żoną. Zapach świeżego chleba – matczyne pierogi. choćby głos ulicznego grajka odbił się echem utraty. Łapał urywki cudzych rozmów, a w każdym słowie zdawało się kryć coś, co kiedyś znał, ale stracił.
Do sklepu wrócił na pół godziny przed północą. Drzwi wciąż były otwarte, jakby na niego czekały.
— Zmieniłem zdanie — powiedział, stojąc w progu. — Chcę innego zwrotu.
Kobieta uniosła brew, a w jej spojrzeniu przemknęło zdziwienie.
— Jakiego?
— Chcę odzyskać siebie. Takiego, jakim byłem przed bólem, przed pustką, przed uczuciem, iż każdy krok to walka. Chcę znów poczuć, jak to jest żyć, nie bojąc się kolejnego dnia.
Milczała długo, zbyt długo. Wreszcie podeszła bliżej, jej kroki były powolne, jakby ważyła nie tylko słowa, ale i jego los.
— To najwyższa cena — rzekła, patrząc mu w oczy. — Stracisz wszystkie powody, dla których było ci to ważne. Wszystko, co czyni cię tobą, zniknie. Staniesz się lekki, ale pusty. Bez bólu, ale i bez sensu. Jak liść porwany przez wiatr.
— A ból odejdzie? — spytał, a głos mu zadrżał.
— Tak. I wszystko, co kochałeś, też. Wszystko, co cię tu trzyma, rozpuści się. Staniesz się… nikim.
Marek usiadł. Położył dłonie na kolanach. Zamknął oczy. Wewnątrz szalała burza – wspomnienia, wina, miłość, straW końcu otworzył oczy, wstał i bez słowa wyszedł na ulicę, gdzie pierwsze promienie świtu zaczynały rozświetlać kamienice, a w jego sercu, pomimo wszystko, tliła się iskra nadziei.
