Czy brontozaur był roślinożercą? | The Last Psychiatrist
16 Lipiec 2009
„Miarą racjonalnego wykształcenia jest nie tyle znajomość szczegółów, ile znajomość związków ogólnych i oparta na niej umiejętność wyrabiania sobie poglądów w poszczególnych sprawach.” – Marian Mazur
I.
1a. George Washington jest ojcem założycielem naszego kraju, generałem wojny rewolucyjnej, który pomógł uwolnić kolonie spod brytyjskich rządów. W jakim kraju urodził się George Washington?
2a. Które współczesne zwierzę jest najbardziej genetycznie podobne do triceratopsa?
3a. Prawda czy fałsz: Zdecydowana większość dostępnych dowodów naukowych silnie sugeruje, iż nikotyna zwiększa ryzyko zachorowania na raka.
4a. Twój najlepszy przyjaciel na całym świecie, Tom, wysyła ci list, który zaczyna się od dwóch pierwszych wersów z Ryszarda III: „Teraz zima naszej goryczy…” To chyba coś złego, prawda?
5a. Galileusz, naukowiec znany głównie z imienia, wynalazł teleskop o trzykrotnym powiększeniu. Co, jeżeli w ogóle cokolwiek, działo się wtedy w Ameryce?
II.
1b. Czy osoba urodzona w innym kraju może zostać prezydentem USA?
2b. Czy nosorożec składa jaja, czy rodzi żywe młode?
3b. Czy guma nikotynowa i plastry nikotynowe mają ostrzeżenie naczelnego lekarza Stanów Zjednoczonych?
4b. Czy Tom lubi Szekspira?
5b. O co oskarżono Galileusza?
III.
Dlaczego pytania z części b pomogły ci odpowiedzieć na pytania z części a?
Ponieważ zmusiły cię do myślenia z innej perspektywy. Najpierw próbowałeś przypomnieć sobie odpowiedź, ale potem próbowałeś ją wywnioskować.
Te pytania powinny były być częścią edukacji podstawowej, ale gdzieś pomiędzy nauką o tym, iż Washington miał drewniane zęby, a iż „brontozaur jadł rośliny”, umknęły nam lekcje, które można było zastosować.
Uczono nas faktów. Uczono nas też, by nigdy nie kwestionować faktów. Nikt nie uważa, iż podręcznik do 7 klasy może się mylić. Wyniki badań mogą być podważane, ale nie wstęp artykułu naukowego. To, co sprawia, iż stwierdzenie we Wstępie [abstrakcie] jest prawdziwe, to właśnie to, iż znajduje się we Wstępie. A teraz sprawdź, jak często badania cytują Wstęp innego badania…
Niestety, choćby te fakty – testowane na egzaminach i uznawane za pewne – były błędne. Ale nie było żadnych publicznych przeprosin. Nikt nigdy nie mówi: „o rany, myliliśmy się”. Po prostu się od tego odchodzi. Niektóre z tych faktów zrujnowały komuś życie. Dla mnie, co doprowadza mnie do szału, niektóre z tych faktów skutkowały gorszymi ocenami w liceum. Czy mogę teraz wrócić i złożyć ponownie podanie na lepszy uniwersytet?
Brontozaur jadł rośliny (tylko iż brontozaur nie istnieje).
Skupiając się na faktach, nauczyliśmy się sposobu myślenia, który nie daje się uogólnić na wiedzę ani nie jest użyteczny w jej zastosowaniu. Co gorsza, izolowanie tych faktów poza kontekstem sprawia, iż trudno nam rozpoznać, kiedy są błędne.
Edukacja odbywa się dla wygody edukatorów.
Bóg nie stworzyłby tej samej rzeczy dwa razy bez powodu.
Większość ludzi wie, iż ptaki są najbliższymi krewnymi większości dinozaurów; i zdecydowanie wiedzą, iż dinozaury to gady, a mimo to wybierają nosorożca – ssaka. Triceratops jest bliżej spokrewniony z wężem niż z nosorożcem; w rzeczywistości nosorożec jest bliżej jednorożca niż triceratopsa, a jednorożce przecież choćby nie istnieją. Podobnie: węgorz to nie wąż ani robak – to ryba.
Geny, Memy i Tremy – Susan Blackmore
Ludzie w dużej mierze mają błędne wyobrażenie o ewolucji. Dla większości:
1. Ewolucja dotyczy morfologii, a nie genetyki;
2. Nie wierzą, iż ewolucja to proces losowy, czasem powtarzający się lub nadmiarowy, ale raczej iż to proces doskonalenia, prowadzący ku czemuś lepszemu.
Wiesz dlaczego tak myślą? Bo ich tak nauczono.
„Powszechna mądrość się myli”.
Wszyscy wiedzą, iż papierosy są szkodliwe i iż zawierają nikotynę. Więc może nie dziwi, iż 70% palaczy uważa, iż nikotyna zwiększa ryzyko raka – bo to właśnie ją „złowrogie” firmy tytoniowe dodały do papierosa.
W rzeczywistości spośród 60 substancji rakotwórczych – smoły, arsenu, ołowiu i tlenku węgla – wdychanych z każdym zaciągnięciem, nikotyna jest jedną z niewielu, które nie powodują raka płuc ani chorób serca.
Ale bądź szczery, przełam „czwartą ścianę”: czytając tego bloga, gwałtownie doszedłeś do wniosku, iż samo zadanie tego pytania sugeruje podstęp. „Aha!” – mogłeś pomyśleć. „Plastry nikotynowe!” – co jest w porządku; The Princeton Review formalizuje takie podejście do testu SAT (np. w pierwszej jednej trzeciej pytań poprawna jest oczywista odpowiedź; w ostatniej jednej trzeciej – oczywista odpowiedź jest zawsze zła…).
Nigdy w życiu nie powiedziałeś komukolwiek: „nikotyna powoduje raka”. Ale jest 100% pewne, iż w ciągu najbliższych 5 dni powtórzysz to pytanie innym i powiesz im, iż nikotyna nie powoduje raka. Wiedza rzadko jest rozdawana za darmo; obalanie powszechnych przekonań to jak głos wołającego na puszczy.
Powtórzę: nigdy nie powiedziałeś, iż nikotyna powoduje raka, ale teraz na pewno powiesz, iż go nie powoduje. Bo to jest „spoko”.
Niestety, nikotyna jednak zwiększa ryzyko raka – choć nie w ten sam sposób, co inne substancje rakotwórcze. (Ułatwia rozwój raka płuc, a możliwe, iż także raka piersi). Dowody na to nie są jednoznaczne, ale też nie są bez znaczenia. Więc mówienie ludziom, iż nie powoduje raka – czyli informacja, którą właśnie postanowiłeś szerzyć – jest absolutnie i niebezpiecznie błędna.
Nauka nie jest inna. Czy dieta 2000 kalorii zawsze oznacza to samo?
Wszyscy inni tak bardzo się mylą, iż ty nigdy nie możesz mieć racji.
Czy wiesz, iż „dziesiątkować” oznacza zabić tylko co dziesiątą osobę?
Spójrz na grafikę z „dziesiątkowaniem [ang. decimate]” powyżej. Wiesz, iż „dziesiąt [deci]” znaczy dziesięć, a mimo to nigdy tego nie zastosowałeś. Idziesz za tłumem, który używa „dziesiątkowania [decimate]” w znaczeniu z komiksów: „zniszczymy naszych wrogów!”
Ale ponieważ „dziesiątkowanie [decimate]” przyjęło powszechne znaczenie „zabić wielu”, to używanie go w ten sposób nie jest tak naprawdę błędem; wręcz przeciwnie, jeżeli spróbujesz użyć go w pierwotnym znaczeniu, tylko zdezorientujesz ludzi. Znaczenie, które faktycznie zostaje przekazane, zależy od odbiorcy, a nie od ciebie. Nie możesz sam decydować, co miałeś na myśli.
„Teraz zima naszej goryczy
Uczyniona cudownym latem przez słońce Yorku;”
Pierwszy wers brzmi źle, ale drugi go odwraca: rzeczy, które były złe, zostały uczynione dobrymi przez króla. Więc co oznacza cytat w liście, który otrzymałeś – coś złego czy dobrego? Liczy się to, co Tom uważa, iż oznacza.
A to wymaga, żebyś znał Toma. I żeby Tom zakładał, iż zrozumiesz go tak, jak on sam rozumie, czyli iż nie wie, iż ten cytat może oznaczać różne rzeczy dla różnych ludzi – mimo iż naprawdę oznacza tylko jedno.
To wiedza zawłaszczona przez niewłaściwe użycie. Każdy, kto chce być dobrze zrozumiany, powinien po prostu unikać słów takich jak dziesiątkować [decimate] i cytatów z Ryszarda III. jeżeli się zastanowisz, bez trudu wymienisz tysiąc innych słów i pojęć, które zostały zamordowane przez błędną interpretację.
Ekspresja wpływa na myślenie. Kiedy ogranicza się ekspresję, ogranicza się myślenie.
Segmentacja informacji
Nawet jeżeli nie wiedziałeś, iż George Washington był trzecim pokoleniem Amerykanów, powinieneś był być w stanie wywnioskować, iż skoro wszyscy prezydenci muszą urodzić się w USA, to Washington musiał urodzić się w USA.[1] Posiadałeś wszystkie potrzebne informacje – ale nie potrafiłeś ich zastosować. To nie twoja wina.
Galileusz żył około roku 1600 i został uznany za podejrzanego o herezję przez Inkwizycję za popieranie heliocentryzmu – w 1632 roku. Oznacza to, iż działo się to dekadę po masakrze w Jamestown i osiedleniu się Pielgrzymów w Plymouth.
Weź więc pod uwagę, iż Pielgrzymi mieli już broń palną, ale wciąż wierzyli, iż Słońce krąży wokół Ziemi.
Zastanów się, iż epoka wielkich odkryć geograficznych – Magellan, Kolumb itd. – miała miejsce 100 lat przed Galileuszem, przy błędnym rozumieniu układu słonecznego i przed wynalezieniem teleskopu.
Nowy sposób wyjaśniania – David Deutsch
Zachowania przesądne – gołębie i nagrody
To gra, którą można prowadzić bez końca: Król Artur (ok. 500 n.e.) żył ponad dwa razy dalej w czasie od Leonarda da Vinci (1500 n.e.), niż od Jezusa; Jezus był 500 lat bliżej nas niż od momentu zbudowania piramidy w Gizie.
Uczenie się znanych dat nie ma żadnej wartości, jeżeli nie potrafimy ich używać do kontekstualizacji wydarzeń. Co, oczywiście, nie było celem ich nauczania. I poprzez uczenie się tylu oderwanych od siebie faktów, łudzimy się, iż coś wiemy. Rozwiązanie problemu bezużytecznej edukacji:
Gdzie studiowali George Washington, Benjamin Franklin i Abraham Lincoln?
—
1.Właściwie to nieprawda. Artykuł II Konstytucji mówi, iż prezydentem musi być osobą urodzona w USA lub będąca obywatelem w momencie uchwalenia Konstytucji. Ale bezpiecznie jest założyć, iż jeżeli miałeś trudność z tym pytaniem, to nie znałeś tego wyjątku.
Źródło: Was Brontosaurus A Herbivore?
Zobacz na: Diagnoza schizofrenii
Organizowanie Chaosu – Edward Bernays (Propaganda, 1928)
Wojna Informacyjna – Rafał Brzeski
Nauczyciel Sześciu Lekcji – John Taylor Gatto
Ogłupianie świata szkolnictwem – John Taylor Gatto
Złe usposobienie/osobowość jako narzędzie zarządzania – John Gatto
John Taylor Gatto: Jak oświata publiczna upośledza nasze dzieci i dlaczego?
Wykład „Kto kontroluje nasze dzieci” – Peg Luksik – [1992, USA]
Myślenie pojęciowe, a myślenie stereotypowe – Andrzej Wronka, Kazimierz Ajdukiewicz, Józef Kossecki
Szkoła po amerykańsku jest do kitu – [John Gatto]
Ucząc się historii z podręczników szkolnych znajdujemy przewidywalny zestaw konkretów – co, kto, gdzie i oczywiście kiedy. Ale niemal zawsze brakuje kontekstu, czyli DLACZEGO i JAK?
Broń Masowej Instrukcji – John Gatto
John Taylor Gatto opisuje obecny system szkolnictwa i jego wpływ na cały świat, dlaczego giganci w biznesie wspierają obecny system. Mówi też co mierzą wyniki obecnych testów, jako ocena jakości są bezwartościowe, jednak mierzą coś ważnego, a mianowicie posłuszeństwo i przewidywalność oraz przyszłe dopasowanie uczniów do różnego rodzaju systemów. Jak szkoła sztucznie przedłuża okres dzieciństwa.
„W naszych marzeniach, ludzie poddają się z doskonałą uległością naszym formującym dłoniom. Obecne konwencje edukacyjne kształcenia intelektualnego i charakteru znikają z ich umysłów i nieskrępowani przez tradycję, pracujemy z własnej dobrej woli nad wdzięcznym i wrażliwym ludem. Nie będziemy starać się z tych ludzi, ani z ich dzieci, robić filozofów, czy ludzi nauki. Nie musimy z nich robić autorów, nauczycieli, poetów czy pismaków. Nie będziemy szukać wśród nich ani wielkich artystów, malarzy, muzyków, ani prawników, lekarzy, kaznodziejów, polityków, mężów stanu — których mamy duży zapas. Zadanie jest proste. Będziemy organizować dzieci i uczyć je w sposób doskonały tego, co ich ojcowie i matki robią w sposób niedoskonały.” — Frederick T. Gates, „The Country School of Tomorrow,” Occasional Papers, no.1 (New York: General Education Board, 1913), p. 6.
