Jesień w gospodarstwie rolnym to czas wzmożonej pracy i wykorzystywania ciężkiego sprzętu. Orka, uprawa pożniwna, siew ozimin, zbiór kukurydzy czy buraków - wszystkie te czynności wymagają nie tylko dużego zaangażowania, ale także zachowania szczególnej ostrożności. Wypadki z udziałem maszyn rolniczych należą do najpoważniejszych. Dlatego warto przypomnieć sobie najważniejsze zasady bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym.
Podstawą bezpiecznej pracy jest sprawny sprzęt. Jeszcze przed wyjazdem w pole należy dokładnie skontrolować stan techniczny ciągnika i maszyn rolniczych:
- układ hamulcowy i kierowniczy - by zapewnić stabilność i kontrolę nad pojazdem,
- oświetlenie i elementy sygnalizacyjne - szczególnie istotne przy krótszych dniach jesiennych, osłony wałów i mechanizmów ruchomych - nigdy nie wolno pracować bez nich,
- poziom płynów eksploatacyjnych i stan ogumienia.
Bezpieczeństwo rolnika zaczyna się od jego własnej odzieży roboczej oraz środków ochrony osobistej. Ubranie powinno być dopasowane, aby nie zostało wciągnięte przez ruchome części maszyn. Niezbędne są:
- buty robocze na podeszwie antypoślizgowej z noskami,
- rękawice chroniące dłonie przed urazami i zimnem,
- elementy odblaskowe - widoczność rolnika w jesiennej mgle i o zmroku to podstawa,
- ochronniki słuchu przy pracy z głośnymi maszynami.
Każda czynność związana z obsługą maszyn rolniczych powinna być wykonywana według określonych zasad:
- przed dokonaniem jakichkolwiek czynności serwisowych, konserwacyjnych lub regulacyjnych, należy upewnić się, iż maszyna jest wyłączona, odłączona od zasilania i zabezpieczona przed przypadkowym uruchomieniem,
- nigdy nie wolno usuwać rękoma zatorów w pracujących mechanizmach (np. w sieczkarni czy prasie),
- włączanie i wyłączanie wału odbioru mocy (WOM) powinno odbywać się tylko z kabiny ciągnika.
Jesienią dni są krótsze, a ilość obowiązków w gospodarstwie duża. Rolnicy często pracują od świtu do zmierzchu, a zmęczenie jest jednym z głównych czynników ryzyka. Brak koncentracji spowalnia reakcję i zwiększa prawdopodobieństwo wypadku. Dlatego tak ważne jest:
- robienie regularnych przerw,
- unikanie pracy nocą, jeżeli nie jest absolutnie konieczna,
- planowanie kolejności zadań, aby nie wykonywać wszystkiego w pośpiechu.
Jesienne prace wymagają transportu maszyn i płodów rolnych. W tym czasie rolnicy poruszają się po drogach publicznych, gdzie obowiązują ich te same zasady co innych kierowców. Należy pamiętać o:
- włączonych światłach mijania i tablicy ostrzegawczej dla pojazdów wolnobieżnych,
- zabezpieczeniu ładunku podczas transportu,
- zachowaniu szczególnej ostrożności na wąskich i śliskich drogach, zwłaszcza przy jesiennej pogodzie.
Jesienne prace polowe wymagają nie tylko doświadczenia, ale przede wszystkim rozsądku i przestrzegania reguł bezpieczeństwa. Sprawny sprzęt, odpowiedni ubiór, koncentracja, regularny odpoczynek oraz ostrożność na drogach mogą zdecydować o tym, czy sezon zakończy się sukcesem, czy dramatem. Pamiętajmy - bezpieczeństwo rolnika to nie tylko jego indywidualna sprawa, ale także troska o rodzinę i całe gospodarstwo.
Andrzej Radożycki Główny Specjalista Placówki Terenowej KRUS w Sanoku
