Zima w małej wiosce pod Krakowem była wyjątkowo sroga. Gęstą zamieć zasypała domy białym puchem, uciszając świat jak pod grubą pierzyną. Szyby okien ozdabiały misternie wycinane przez mróz wzory, a opustoszała ulica trzęsła się od zimnych podmuchów wiatru, niosących ciche echa dawnych czasów.
Termometry pokazywały minus dwadzieścia pięć stopni najtęższy mróz od lat. Wśród tej bieli stała maleńka przydrożna knajpka U Józia. W jej półmroku, gdzie od kilku godzin panowała cisza po ostatnich gościach, przy wyczyszczonym blacie stał mężczyzna. Jego dłonie nosiły ślady lat ciężkiej pracy zgrubienia od noża, blizny od gorących garnków. Wytarty fartuch świadczył o setkach obiadów przyrządzonych z sercem rosołów gotowanych wedle starej receptury, pierogów lepionych manualnie, kotlety schabowych panierowanych na złoto.
I wtedy zadźwięczał cicho mosiężny dzwonek przy drzwiach ten sam, który od trzydziestu lat witał gości. A za nim dwoje dzieci. Zsiniałe z zimna, przemoknięte, z pustymi brzuchami i szerokimi od strachu oczami. Chłopiec w za dużym, wytartym płaszczu i dziewczynka w cienkiej różowej bluzce, która nie chroniła przed mrozem.
Ich dłonie zostawiły wilgotne ślady na zaparowanych szybach. To był ten moment jeden mały gest dobroci, który mógł kiedyś zmienić wszystko, choć wtedy nikt jeszcze o tym nie wiedział.
Nazywał się Stanisław Kowalski i przyjechał tu tylko na rok, by zarobić na wymarzoną własną restaurację w Warszawie. Marzył o ekskluzywnym lokalu na Nowym Świecie, gdzie serwowałby dania z całego świata przy dźwiękach żywej muzyki. Ale los napisał inny scenariusz. Nagła śmierć matki pokrzyżowała plany porzucił pracę w renomowanej restauracji Pod Złotą Rybką i wrócił do rodzinnej wsi. Jego mała kuzynka Zosia, czteroletnia blondyneczka o błękitnych oczach, została sama, gdy jej matkę zabrali do więzienia. Długi rosły rachunki, kredyt na remont, alimenty a marzenia oddalały się z każdym dniem.
Znalazł więc pracę w tej zapomnianej przydrożnej knajpce. Właścicielka, starsza kobieta o dobrym sercu, ale pustej kieszeni, pani Wanda, płaciła mu ledwie tysiąc złotych miesięcznie grosze choćby jak na tamte czasy. Choć praca nie była prestiżowa, była uczciwa. Wstawał przed świtem, by upiec chleb i przygotować kluski na śląską te znikały najszybciej, zanim ktoś zdążył powiedzieć gorące jak zaraz po wyjęciu z garnka.
W miasteczku, gdzie ludzie mijali się obojętnie jak jesienne liście, on zapamiętywał drobiazgi: iż pani Maria pija herbatę z cytryną, ale bez cukru; iż kierowca TIR-ów Marek zawsze bierze podwójną porcję bigosu; iż ksiądz proboszcz po mszy potrzebuje mocnej kawy.
Był wieczór, 23 lutego Dzień Żołnierzy Wyklętych. Większość knajp już dawno była zamknięta, ale on został. Czuł, iż ktoś może potrzebować ciepłej strawy. I nie pomylił się przed drzwiami stanęły dzieci. Chłopiec w za dużym płaszczu, dziewczynka w cienkiej bluzce oboje drżący, zziębnięci na kość. Ich spojrzenia pełne były lęku i samotności.
Stanisław poczuł coś więcej niż litość rozpoznał w nich siebie sprzed lat. Jego dzieciństwo też nie było łatwe ojciec zniknął, matka harowała od świtu do nocy. Głód ściskał brzuch jak obręcz. Bez wahania otworzył drzwi:
Wchodźcie, dzieci. Tu ciepło. Nie bójcie się.
Posadził ich przy stole najbliżej pieca, podał dwie miski gorącego żuru z kiełbasą i chlebem na zakwasie. Jedzcie, proszę powiedział, a dzieci zaczęły jeść, jakby dopiero teraz odkryły, co to znaczy sytość.
Chłopiec odłamał kawałek chleba i podał siostrze: Masz, Kasiu szepnął. Smaczne? Jedz spokojnie. Dziewczynka wzięła łyżkę jej palce drżały, a obgryzione paznokcie mówiły więcej niż słowa.
Stanisław udawał, iż zmywa naczynia, ale oczy miał wilgotne. Gdy dzieci skończyły, spakował im prowiant kanapki z szynką, jabłka, ciasteczka, termos herbaty i dyskretnie wsunął do kieszeni chłopca dwie stóweczki ostatnie, które odkładał na buty dla Zosi.
Weźcie to. I pamiętajcie jeżeli będziecie potrzebować, wracajcie. O każdej porze.
Chłopiec spytał cicho: A pan nas nie wyda? Uciekliśmy z domu dziecka… Tam… tam nas bili.
Nikomu nie powiem odparł Stanisław stanowczo. To nasza tajemnica. Jak was wołają?
Ja jestem Tomek mruknął chłopiec. A to moja siostra Kasia. Jesteśmy rodzeństwem, nie chcąśmy się rozdzielać.
A rodzice? zapytał ostrożnie Stanisław.
Mama umarła trzy lata temu… Tata nas zostawił głos mu się załamał. Powiedział, iż nie da rady.
Stanisław skinął głową. Rozumiem. Te drzwi zawsze będą dla was otwarte.
Dzieci zniknęły w śnieżnej nocy. Czekał do późna, patrząc w ciemność, ale nie wróciły. Po tygodniach dowiedział się, iż trafiły do lepszego domu dziecka pod Tarnowem.
Minął rok. Knajpka U Józia powoli się zmieniała. Stała się nie tylko miejscem, gdzie się jadło, ale gdzie znajdowało pomoc. W 2008 roku, gdy przyszły trudne czasy, Stanisław zaczął wydawać darmowe obiady dla potrzebujących bezrobotnych, samotnych starszych ludzi, rodzin w trudnej sytuacji.
Gdy pani Wanda zaczęła narzekać na brak pieniędzy, ostrzegała: Zrujnujesz się! Nie nakarmisz całego świata!
A kto, jak nie my? odpowiadał spokojnie. Czy państwo? Bogaci? Wszyscy jesteśmy ludźmi. jeżeli nikt nie zacznie, nic się nie zmieni.
W 2010 roku, gdy właścicielka chciała sprzedać lokal, Stanisław wziął kredyt zastawił własny dom i kupił knajpę. Nazwał ją Przystań Kowalskiego. Rozbudowywał powoli: najpierw kilka pokoi dla podróżnych, potem mały sklepik z podstawowymi produktami. Miejsce to stało się sercem wsi. Gdy zimą zawiódł piec, otworzył drzwi dla wszystkich z kocami, herbatą, książkami
