Proszę już tylko o talerz zupy

Dzisiaj znów poprosiłam tylko o talerz zupy.

Mam siedemdziesiąt siedem lat i dożyłam dnia, w którym proszę swoją synową, Kamilę, o zwykłą zupę. Jeszcze niedawno byłam pewna, iż jej obowiązkiem jest dbanie o dom, gotowanie, zajmowanie się rodziną — tak jak ja to robiłam przez całe życie. Ale świat się zmienił, a ja, Helena Nowak, musiałam pogodzić się z tym, iż moje oczekiwania należą do przeszłości. Mój syn Tomasz i Kamila zabrali mnie do siebie, bym zamieszkała z nimi. Teraz siedzę w ich mieszkaniu i zastanawiam się, czy jestem gościem, czy tylko ciężarem. Serce mnie boli, gdy o tym myślę, ale próbuję się pogodzić z rzeczywistością, choć ukryta gorycz wciąż we mnie tli.

Kiedyś byłam panią dużego domu. Wstawałam o świcie, gotowałam rosół, piekłam ciasta, szyłam firanki, wychowywałam Tomka. Mój mąż — niech odpoczywa w pokoju — pracował w fabryce, a ja dbałam, by wracał do ciepłego domu. Wierzyłam, iż tak właśnie powinno być: kobieta to serce rodziny, a synowa, gdy przyjdzie czas, przejmie te obowiązki. Gdy Tomek przyprowadził Kamilę, miałam nadzieję, iż będziemy jak matka i córka — iż razem będziemy gotować, dzielić się sekretami domowymi, jak za dawnych lat. Ale życie potoczyło się inaczej.

Kamila to kobieta nowych czasów. Pracuje w korporacji, ciągle w telefonie, ubiera się modnie, rzadko gotuje. Kiedy brali ślub, mieszkałam jeszcze sama, ale dwa lata temu zdrowie zaczęło szwankować — nogi odmawiały posłuszeństwa, w głowie wirowało. Tomek nalegał: „Mamo, przeprowadź się do nas, będzie ci lepiej”. Zgodziłam się, sprzedałam mieszkanie, by nie być im ciężarem, a pieniądze dałam na remont ich domu. Myślałam, iż pomogę im jak potrafię. Okazało się jednak, iż Kamila nie chce ani mojej pomocy, ani moich rad.

Od pierwszego dnia widziałam, iż nie lubi, gdy wchodzę do kuchni. Kiedyś zaproponowałam, iż ugotuję pomidorową, którą Tomek zawsze lubił. Uśmiechnęła się tylko i powiedziała: „Helena, nie męcz się, ja zamówię obiad”. Zamówi? Dla mnie gotowanie to trochę miłość, trochę troska, a nie kliknięcie w ekran. Próbowałam sprzątać, ale Kamila delikatnie mnie powstrzymywała: „Nie trzeba, mamy odkurzacz, który sam jeździ”. Odkurzacz? A gdzie w tym dusza? Milczałam, ale we mnie rosło poczucie, iż tu nie mam miejsca. Tomek tylko wzruszał ramionami: „Mamo, daj spokój, Kama sobie radzi”. „Radi sobie”? Dla mnie w wieku siedemdziesięciu siedmiu lat „radzić sobie” to czuć się potrzebną, a nie siedzieć w fotelu jak grat.

Najbardziej boli mnie jej obojętność. Zawsze wierzyłam, iż synowa powinna szanować teściową, słuchać jej rad, pomagać. Ale Kamila robi wszystko po swojemu. Gotuje jakieś egzotyczne sałatki, a nie schabowego, jak ja ją uczyłam. Ich dom jest czysty, ale zimny — brakuje w nim drobnych rzeczy, które nadają mu życie: haftowanych serwet, zapachu świeżego chleba. Kiedyś zasugerowałam: „Może upieczemy szarlotkę? Tomek tak lubi”. A ona odpowiedziała: „Helena, teraz jemy mniej słodyczy, dbamy o zdrowie”. Zdrowie? A co z duszą?

Zaczęłam się obrażać. Myślałam, iż mnie nie szanuje, iż moje doświadczenie jest jej niepotrzebne. Próbowałam rozmawiać z Tomkiem: „Czy twoja żona w ogóle dba o dom? Wszystko na wynos, wszystko przez telefon. To ma być rodzina?”. Ale on tylko machnął ręką: „Mamo, u nas wszystko w porządku, nie dramatyzuj”. W porządku? Dla nich może tak, ale ja czuję się jak stary mebel, który przesunięto w kąt. Sąsiadka, gdy się jej poskarżyłam, westchnęła: „Helena, czasy się zmieniły, synowe już nie te”. Ale ja nie chcę winić czasów. Chcę, żeby mnie widzieli, a nie tylko podawali obiad i układali do snu.

Kilka dni temu zrozumiałam, iż dłużej tak nie mogę. Kamila przygotowywała kolację — coś z kurczakiem i dziwnym sosem. Siedziałam w swoim pokoju, słuchałam, jak się śmieją, i nagle poczułam się obca. Wstałam, weszłam do kuchni i powiedziałam: „Kamila, zrób mi proszę talerz zupy. Zwykłej, jak lubię, z ziemniakami”. Zmieszała się, ale skinęła głową: „Dobrze, Helena, ugotuję jutro”. I wczoraj podała mi tę zupę — prostą, ciepłą, prawie jak moją. Jadłam i ledwo powstrzymywałam łzy. Nie przez smak, ale przez tę myśl: to wszystko, o co teraz proszę. Nie haftu, nie sprzątania, nie moich zasad — tylko talerz zupy.

Zrozumiałam, iż moje oczekiwania są z innego świata. Kamila nigdy nie będzie taka jak ja i, może, to wcale nie jest złe. Ona pracuje, jest zmęczona, a ja, w swoim wieku, nie powinnaMoże więc nadszedł czas, bym przestała patrzeć wstecz i nauczyła się cieszyć tym, co jeszcze mogę dać, choćby jeżeli to tylko ciepły uśmiech przy wspólnej kolacji.