Dzisiaj zdecydowałem się opowiedzieć o czymś, co długo nosiłem w sobie. Kiedy skończyłem osiemnaście lat, moja matka, bez mrugnięcia okiem, oznajmiła: „Jesteś już dorosły. Albo płacisz za pokój, albo wynosisz się na cztery wiatry.” Powiedziała to bez złości, bez emocji – zupełnie spokojnie. Jakby wystawienie rachunku własnemu dziecku za życie w jego dawnym pokoju było czymś normalnym. Wtedy choćby nie zrozumiałem, jak bardzo bolały te słowa wypowiedziane przez osobę, którą kochałem bezwarunkowo od najmłodszych lat.
Zawsze, odkąd pamiętam, mama podkreślała, iż mieszkanie należy tylko do niej. choćby gdy miałem siedem czy osiem lat, powtarzała: „Tu nic nie zależy od ciebie. To mój dom.” Wchodziła do mojego pokoju bez pukania, przeszukiwała moje rzeczy, nie pozwalała przemeblować choćby krzesła. Narzekałem, iż łóżko stoi za blisko kaloryfera, iż od gorąca boli mnie głowa i ciężko mi oddychać – w odpowiedzi słyszałem, iż wymyślam. Dopiero gdy pewnego dnia zwymiotowałem, a wezwany lekarz zaczął mówić o przegrzaniu, mama niechętnie zgodziła się przesunąć łóżko.
Kochałem ją, jak każde dziecko kocha matkę. Zbyt długo wierzyłem, iż miłość to znoszenie cierpienia. Że jeżeli będę grzecznym chłopcem, w końcu mnie zauważy. Ale mama widziała tylko to, co było dla niej wygodne. jeżeli nie przeszkadzałem, milczałem, nie wychodziłem z inicjatywą – dla niej prawie nie istniałem.
Po szkole poszedłem na studia w rodzinnym mieście. Mama choćby nie przyszła na moją maturę. Ale w dniu osiemnastych urodzin przyszła do pokoju z „propozycją”: płacisz albo wynosisz się. „Wychowałam cię, ubrałam, nakarmiłam – mój obowiązek się skończył.” Byłem w szoku. Nie miałem pracy ani bliskich, którzy mogliby pomóc. Zgodziłem się płacić.
Następnego dnia zatrudniłem się jako zmywak na nocną zmianę w knajpie przy dworcu. Rano – wykłady. Nie było czasu w sen. Wszystko, co zarabiałem, szło na „czynsz” dla własnej matki i najtańsze jedzenie. Pierwsze miesiące były koszmarem. Ale potem awansowałem na pomocnika kucharza. Zobaczyłem światełko w tunelu – i poznałem Kasię.
Była kelnerką, wynajmowała pokój, przyjechała z małego miasteczka. Nie mogliśmy widywać się często – oboje mieliśmy trudne grafiki. Ale każdą chwilę z nią ceniłem. Pewnego dnia opowiedziałem jej o życiu z matką. Słuchała zdumiona. „U mnie w domu nigdy nie było pieniędzy – powiedziała – ale rodzice dzielili się ostatnim kęsem. Choćby marchewką z ogródka, ale zawsze dali coś na drogę, gdy wyjeżdżałam.”
W końcu zaproponowała, żebym się do niej wprowadził. Wynajem we dwoje był tańszy. Nie wahałem się ani chwili. Kiedy pakowałem swoje rzeczy, mama nie powiedziała ani jednego dobrego słowa. Tylko pilnowała, żebym przypadkiem nie zabrała jej garnka czy stołka. Pościeli nie oddała. Na progu rzuciła, iż jutro zmieni zamki. Zamknęła drzwi za moimi plecami i odeszła.
Zamieszkaliśmy z Kasią. Po roku wzięliśmy ślub. Najpierw przenieśliśmy się do jej rodziców, potem wynajęliśmy mały dom w pobliżu, a w końcu go kupiliśmy. Urodziły nam się dwie córki, stworzyliśmy własny kawałek świata. Praca, dom, rodzina – wszystko, o czym marzyłem.
Minęło prawie dziesięć lat. Pół roku temu zadzwoniła mama. Nie zmieniałem numeru, więc się dodzwoniła. Mówiła, jakbyśmy widzieli się tydzień temu. „Czemu nie dzwonisz? Czemu nie przyjeżdżasz?” – i nie czekając na odpowiedź, przeszła do rzeczy. Straciła pracę, emerytura jeszcze nie przyszła. „Musisz mi pomagać. Wychowałam cię, teraz twoja kolej.”
Słuchałem i czułem, jak drżą mi ręce. I po raz pierwszy w życiu powiedziałem wszystko, co myślę. O jej „trosce”, o płaceniu za własne dzieciństwo, o samotności i zranieniach. Głos mi się łamał. Mówiłem, aż zabrakło słów. A ona… Milczała. W końcu rzuciła chłodno: „No dobrze. Rozumiem. A teraz przelej mi pieniądze.”
Rozłączyłem się. Zablokowałem jej numer. Ale dzwoniła z innych. Pisała, groziła pozwem. Żądała alimentów.
Nie czuję już winy. Nie jestem nic winien. Nikt nie ma prawa wymagać ode mnie więcej, niż dał. I po raz pierwszy w życiu nie boję się tego powiedzieć głośno.
