Drganie powieki to przypadłość, która w większości przypadków nie jest groźna. Najczęściej wynika z niedoborów pewnych mikroelementów, rzadziej jest objawem poważniejszej choroby. Niemniej jednak warto wiedzieć, dlaczego tak się dzieje, od czego zależy drganie powieki i w jaki sposób można wyeliminować ten problem.
Każdemu z nas pewnie zdarzyło się w ciągu życia, iż powieka zaczęła drgać. Czasami były to sporadyczne, jednorazowe przypadki, innym razem drganie trwało przez jeden dzień, a choćby kilka dni z rzędu. Zdarza się, iż drganie powieki samoistnie przechodzi, dlatego często nie skupiamy się na tym, jaka może być jego przyczyna. W większości przypadków nie mamy powodów do niepokoju. Drgająca powieka może być wynikiem przeciążenia wzroku, na przykład długiego siedzenia przed komputerem.
Jednak jeżeli drganie powieki utrzymuje się nie 1–2 dni, ale kilka dni lub dłużej, może być to już objaw czegoś poważniejszego. W takim przypadku przyczyną może być niedobór konkretnego składnika.
Rodzaje drgań powieki – co warto wiedzieć?
Drganie powieki zna większość z nas – to charakterystyczny, irytujący tik, który pojawia się nagle i może utrzymywać się przez kilka godzin, a choćby dni. Choć zwykle nie oznacza nic groźnego, warto wiedzieć, iż nie każde drganie powieki wygląda tak samo. Niektóre są zupełnie niegroźne, inne wymagają obserwacji.
Najczęściej mamy do czynienia z miokymią powieki – to łagodna postać drgania, która pojawia się bez wyraźnego powodu (czasem ustępuje po odpoczynku lub suplementacji). Objawia się delikatnym, falującym skurczem mięśni, najczęściej dolnej powieki, choć może dotyczyć też górnej. Trwa od kilku sekund do kilku dni i zwykle mija samoistnie.
Rzadziej występuje kurcz powieki (blefarospazm) – silne, mimowolne zaciskanie obu powiek, mogące utrudniać widzenie. Jeszcze rzadszy jest hemispazm twarzy, w którym drga cała połowa twarzy. Oba stany mogą mieć podłoże neurologiczne i wymagają specjalistycznej diagnozy.
Drganie powiek – przyczyna
Powszechne i obiegowe przeświadczenie mówi, iż jeżeli drga nam powieka, to na pewno brakuje nam magnezu. W wielu przypadkach rzeczywiście tak jest, ale nie zawsze. Przyczyn drgań powieki może być znacznie więcej, a magnez niekoniecznie musi być rozwiązaniem problemu.
Podam przykład z własnego doświadczenia, bo również od czasu do czasu borykam się z drganiem powieki – i na szczęście już wiem, co było jego przyczyną.
Nie tak dawno również borykałam się z drganiem powieki. Działo się to o każdej porze dnia – bez względu na to, czy był ranek, czy wieczór – dlatego od razu wykluczyłam zmęczenie wzroku. Skoro powieka drgała mi choćby tuż po przebudzeniu, było jasne, iż źródło problemu leży gdzie indziej.
Zrobiłam więc solidny research w internecie i gwałtownie okazało się, iż potencjalnych przyczyn drgania powieki może być naprawdę wiele. Skupiłam się jednak na mikroelementach. Uznałam, iż najpewniej chodzi o niedobór jakiejś witaminy lub minerału. Dużo ćwiczę, jestem dość aktywna fizycznie, więc stwierdziłam, iż przyczyną musi być brak magnezu spowodowany przeciążeniem treningowym.
Od razu sięgnęłam po suplementację magnezu i wapnia. Witaminę D pominęłam, uznając, iż nie ma takiej potrzeby – w końcu panowała wtedy słoneczna pogoda.
Niestety, pomimo tygodnia regularnego stosowania suplementu, nic się nie zmieniło – lewa powieka wciąż drgała.
Zaczęłam więc szukać dalej. Jako iż jestem wegetarianką i moja dieta w dużej mierze opiera się na produktach roślinnych (choć od czasu do czasu jem ryby, np. łososia), pomyślałam, iż właśnie tu może tkwić problem. Zgłębiłam temat i postanowiłam włączyć do suplementacji witaminę B12. To okazało się strzałem w dziesiątkę! Już po 4–5 dniach drganie powieki całkowicie ustąpiło. Jak się później dowiedziałam – to właśnie niedobór B12 był przyczyną mojego problemu.
Jak widać, drganie powieki nie zawsze musi być związane z niedoborem magnezu. Czasem źródło tkwi w zupełnie innym mikroelemencie – na przykład właśnie w witaminie B12.
Powodów, dla których powieka drga, może być wiele: od przeciążenia wzroku przy długim siedzeniu przed komputerem, przez niedobory witamin i minerałów (takich jak B12 czy magnez), aż po bardziej złożone i poważniejsze schorzenia neurologiczne.
Na szczęście te ostatnie zdarzają się zdecydowanie najrzadziej.
Dlatego jeżeli Twoja powieka drga dłużej niż zwykle, nie wpadaj w panikę. Zamiast tego przyjrzyj się swojemu stylowi życia i diecie – być może organizm sygnalizuje, iż brakuje mu jakiegoś ważnego składnika odżywczego.
W kolejnym akapicie znajdziesz zestawienie najczęstszych przyczyn drgania powieki.
Dlaczego drga powieka? Najczęstsze przyczyny
Drganie powieki, czyli tzw. miokymia powiek, to mimowolne, najczęściej bezbolesne i krótkotrwałe skurcze mięśnia okrężnego oka. Choć zwykle nie są groźne i mijają samoistnie, u części osób mogą występować przewlekle lub wracać regularnie, co budzi niepokój i skłania do szukania przyczyny. Warto wiedzieć, iż za tym niepozornym tikem może stać naprawdę wiele czynników – od trybu życia po stan układu nerwowego.
Czynniki środowiskowe i styl życia
Według badań klinicznych, najczęstszymi przyczynami miokymii powiek są czynniki funkcjonalne, czyli związane ze stylem życia i ekspozycją na bodźce zewnętrzne:
- Stres i napięcie emocjonalne – to najczęściej wskazywany czynnik ryzyka. Stymulacja układu współczulnego (odpowiedzialnego za reakcję „walcz lub uciekaj”) zwiększa pobudliwość nerwowo-mięśniową, co może prowadzić do mimowolnych skurczów. W badaniu z 2021 roku wykazano, iż aż 78% pacjentów z przewlekłą miokymią oceniało swój poziom stresu jako wysoki.
- Niedobór snu i przemęczenie – osoby śpiące mniej niż 6 godzin dziennie zgłaszały drgania powieki częściej niż te, które sypiają 7–8 godzin. Zmęczone mięśnie oka, szczególnie po długim okresie koncentracji wzroku, są bardziej podatne na mikroskurcze.
- Nadmierne spożycie kofeiny – kofeina (powyżej 300 mg dziennie, czyli ok. 3 filiżanki kawy) może zwiększać pobudliwość neuronów motorycznych. W jednym z badań, 61% osób z objawami miokymii deklarowało wysokie spożycie kofeiny.
- Długotrwałe korzystanie z ekranów (telefony, komputery) – zbyt długi czas spędzony przed ekranem (powyżej 5–6 godzin dziennie) prowadzi do tzw. „digital eye strain” (zespołu zmęczenia cyfrowego wzroku), który może skutkować osłabieniem i przeciążeniem mięśnia okrężnego oka. Zaobserwowano dodatnią korelację między liczbą godzin przed ekranem a intensywnością drgań.
- Ekspozycja na światło, zimno, wiatr, suche powietrze – czynniki środowiskowe mogą wpływać na powierzchnię oka, podrażniając je i stymulując reakcje obronne, takie jak mruganie czy drgania.
- Palenie tytoniu i spożycie alkoholu – nikotyna i alkohol wpływają na układ nerwowy oraz naczynia krwionośne, co również może wpływać na pojawienie się miokymii.
Czynniki zdrowotne i medyczne
W drugiej kolejności warto spojrzeć na potencjalne przyczyny związane ze stanem zdrowia – niektóre z nich mają bezpośredni wpływ na układ nerwowo-mięśniowy oka:
- Suchość oka i podrażnienia powierzchni oka – zespół suchego oka to jedna z najczęstszych przyczyn dolegliwości okulistycznych. Sucha powierzchnia rogówki prowadzi do nadreaktywności mięśni odpowiedzialnych za mruganie.
- Niewyrównane wady wzroku – szczególnie krótkowzroczność i astygmatyzm, które nie są korygowane prawidłowo, mogą prowadzić do przewlekłego mrużenia oczu, co przeciąża mięśnie wokół oka.
- Leki – niektóre substancje czynne mogą wywoływać skurcze powiek jako skutek uboczny. Należą do nich m.in. topiramat, klozapina, flunaryzyna, sole złota oraz leki dopaminergiczne stosowane w chorobie Parkinsona.
- Niedobory elektrolitów i witamin:
- Magnez (Mg) – bierze udział w przewodnictwie nerwowo-mięśniowym i reguluje napięcie mięśniowe. Choć wyniki badań nie są jednoznaczne (nie wszystkie wykazują istotne różnice poziomu magnezu między pacjentami a grupą kontrolną), suplementacja często przynosi poprawę.
- Witamina B12 – odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Jej niedobór może prowadzić do parestezji, tików i drgań mięśni, w tym powiek.
- Witamina D i wapń – niedobór może skutkować hipokalcemią, co zwiększa pobudliwość nerwów i mięśni.
- Magnez (Mg) – bierze udział w przewodnictwie nerwowo-mięśniowym i reguluje napięcie mięśniowe. Choć wyniki badań nie są jednoznaczne (nie wszystkie wykazują istotne różnice poziomu magnezu między pacjentami a grupą kontrolną), suplementacja często przynosi poprawę.
- Choroby neurologiczne – w bardzo rzadkich przypadkach drganie powieki może być objawem schorzeń neurologicznych, zwłaszcza jeżeli przybiera formę blefarospazmu. Może wtedy towarzyszyć takim chorobom jak:
- Choroba Parkinsona
- Zespół Tourette’a
- Stwardnienie rozsiane (SM)
- Dystonia twarzy i ustno-żuchwowa
- Udar
- Porażenie nerwu twarzowego (np. porażenie Bella)
- Glejaki pnia mózgu
W takich przypadkach drganie powiek najczęściej nie występuje jako jedyny objaw – pojawiają się też inne symptomy neurologiczne, np. opadanie powieki, asymetria twarzy, problemy z mówieniem lub chodzeniem.
Co na drganie powieki?
Pierwszą rzeczą, jaką warto zrobić, aby wyeliminować drganie powieki, jest ustalenie jego przyczyny. Jak widzisz, w większości przypadków źródłem problemu jest niezdrowy tryb życia – długie godziny przed komputerem lub telefonem, zmęczenie wzroku, stres, brak snu czy nieodpowiednia dieta.
Jeśli odpoczynek od ekranu i regeneracja nie przynoszą poprawy, bardzo możliwe, iż problem leży w niedoborach mikroelementów. Warto wtedy sprawdzić ich poziom – zwłaszcza magnezu, witaminy B12 i D.
Jeśli po analizie swojego trybu życia i objawów podejrzewasz, iż drgająca powieka może mieć związek z niedoborem magnezu (albo np. witaminy B12 czy D) – warto działać dwutorowo: rozważyć suplementację lub uzupełnić braki dietą.
Suplementacja
Jeśli objawy są intensywne lub utrzymują się dłużej, możesz włączyć suplementację magnezu (np. cytrynian magnezu lub magnez z witaminą B6, która wspomaga jego wchłanianie). Pamiętaj, żeby nie przekraczać zalecanej dawki (zazwyczaj 200–400 mg/dobę) i najlepiej skonsultować to z lekarzem, szczególnie jeżeli przyjmujesz inne leki
Zróżnicowana dieta
Zamiast od razu sięgać po suplementy, warto najpierw przyjrzeć się swojej diecie. Często już niewielkie zmiany w codziennym menu mogą przynieść zaskakująco dobre efekty. Magnez, witamina B12 i witamina D – czyli składniki najczęściej powiązane z drganiem powieki – są obecne w wielu produktach, które możesz włączyć do diety bez większego wysiłku.
- Witamina B12 obecna jest głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego: jajkach, rybach (szczególnie łosoś, sardynki), mięsie, mleku i przetworach mlecznych. Osoby na diecie roślinnej powinny rozważyć jej suplementację lub sięgać po produkty wzbogacane (np. napoje roślinne z dodatkiem B12).
- Witamina D syntetyzuje się w skórze pod wpływem słońca, ale w diecie warto ją wspierać, jedząc tłuste ryby (makrela, łosoś, śledź), żółtka jaj, grzyby (np. boczniaki, pieczarki wystawione na słońce) i produkty fortyfikowane (np. mleka roślinne, margaryny).
Drganie powiek – jaki magnez?
Jeśli Twoja powieka zaczęła drgać i podejrzewasz niedobór magnezu – możesz sięgnąć po suplement. Cytrynian lub glicynian magnezu to dobre opcje, bo są dobrze przyswajalne i łagodne dla żołądka. Ale prawda jest taka, iż najlepszy magnez to ten, który dostarczamy z jedzeniem – regularnie, naturalnie i w towarzystwie innych korzystnych składników.
Naturalne źródła magnezu w diecie:
Możesz też wzbogacić codzienny jadłospis o produkty bogate w ten pierwiastek:
- pestki dyni i słonecznika,
- migdały, orzechy nerkowca, laskowe,
- kakao i gorzka czekolada (min. 70% kakao),
- kasza gryczana, komosa ryżowa, płatki owsiane,
- warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, rukola),
- rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, fasola),
- banany i awokado,
- woda mineralna o wysokiej zawartości magnezu (powyżej 50 mg/l).
Czytaj więcej: Produkty bogate w magnez. 20 najlepszych źródeł.
Migdały kalifornijskie duże całe - 1kg Nonpareil – cena : 46,00 zł
Kup migdały kalifornijskie sklep Go4taste
Orzechy włoskie łuskane z Polski - 1kg – cena : 40,00 zł
Kup orzechy włoskie w opakowaniu 1kg Sklep Go4taste
Orzechy pekan - 500g – cena : 45,00 zł
Kup orzechy pekan sklep go4taste
Kiedy warto skonsultować się z lekarzem?
Jeśli drganie powieki trwa dłużej niż 1–2 tygodnie, nie ustępuje mimo odpoczynku i suplementacji, obejmuje inne części twarzy lub towarzyszą mu dodatkowe objawy (ból oka, zaczerwienienie, opadanie powieki, problemy ze wzrokiem) – warto skonsultować się z okulistą lub neurologiem.
