Ta Hiszpanka dożyła 117 lat. Naukowcy mogli odkryć tajemnicę jej długowieczności

**Dziennik osobisty**

Najstarsza Polka dożyła 117 lat. Naukowcy być może odkryli dlaczego. Badacze stwierdzili, iż długowieczność superstulatki pokazuje, jak starzenie się i choroby mogą czasem rozłączyć się.

Jadwiga Nowak była najstarszą osobą na świecie, gdy zmarła w wieku 117 lat w Polsce w zeszłym roku. Jednak analiza jej genomu sugeruje, iż jej wiek biologiczny mógł być znacznie niższy.

Zarówno eksperci od zdrowia, jak i zwykli ludzie od dawna fascynują się superstulatkami tymi, którzy dożywają co najmniej 110 lat oraz tym, co ich długowieczność mówi o sekretach zdrowego starzenia się.

Zanim odeszła w sierpniu 2024 roku, Nowak zgodziła się pomóc grupie polskich naukowców w poszukiwaniu odpowiedzi. Gdy miała 116 lat, pobrali próbki jej krwi, śliny, moczu i kału, aby przeanalizować jej genetykę i mikrobiom, a następnie porównać wyniki z większą grupą osób w podobnym wieku.

Jednak miała również niski poziom stanów zapalnych, odmłodzone zdrowie jelit oraz epigenom charakterystyczny dla młodszych osób czyli zmiany w ekspresji genów, które nie wpływają na samo DNA.

Naukowcy nazwali Nowak wyjątkową jednostką odkryli w jej kodzie genetycznym nietypowe wariacje, które najwyraźniej chroniły ją przed powszechnymi chorobami, takimi jak problemy z sercem, cukrzyca czy neurodegeneracja związana z Alzheimerem i Parkinsonem.

Wyniki tych badań, opublikowane w czasopiśmie Medycyna Doświadczalna, oferują nowe spojrzenie na biologię starzenia się, sugerując biomarkery zdrowia w podeszłym wieku oraz potencjalne strategie wydłużania życia.

Choć genetyka Nowak prawdopodobnie odegrała kluczową rolę w jej długowieczności, badacze próbowali także określić, które z jej nawyków mogły pomóc.

Superstulatka jadła dziennie około trzech jogurtów, co ich zdaniem mogło przyczynić się do zdrowia jelit i prawidłowej wagi. Stosowała głównie dietę śródziemnomorską, dbała o sen, pozostawała aktywna fizycznie i miała dobre zdrowie psychiczne.

Nowak prowadziła także aktywne życie towarzyskie, regularnie czytała, grała na fortepianie i zajmowała się ogrodem innymi słowy, żyła w harmonii.

Wszystkie te odkrycia pokazują, iż starzenie się i choroby mogą, w pewnych warunkach, stać się odrębnymi procesami stwierdzili naukowcy co podważa powszechne przekonanie, iż są one nierozerwalnie związane.